Savaşın siyasal ve sosyal değişmedeki rolü

Abstract

ÖZET Savaş, toplumların sosyal ve siyasi yapılarında önemli değişimlere neden olur. Nasıl ortaya çıktığı kesin olarak bilinmemekle birlikte insan nüfusunun artması, kıt olan kaynaklara sahip olma isteği ve diğer insanlar üzerinde üstünlük kurma duygusu gibi nedenlerden kaynaklandığı sanılmaktadır. Savaş toplumsal yapıyı oluşturan öğeler üzerinde derin etkiler meydana getirir. Örneğin; neslin sürdürülmesi, mal ve hizmetlerin dağılımının devamı, kümeler, sınıflar ve aile kurumu gibi sosyal yapı elemanlarının işlevlerini yerine getirmesi oldukça zorlaşır. Toplum sahip olduğu değerleri ve normları yeni nesle aktarmakta güçlük çeker. Nüfustaki azalma mal ve hizmet, üretim ve dağılımını menfi yönde etkileyerek insanların ihtiyaç duydukları hizmete ve ürünlere ulaşmasını güçleştirir. Büyük miktarda insan ölümleri ailelerin dağılmasına veya birlik ve bütünlüğünün bozulmasına neden olur. Çocuklar anne baba yada her ikisinden de mahrum kalırlar. Çocukların sağlıklı büyümeleri imkansız hale gelir. Bunun sonucu olarak savaş sonrası problemli bir nesil ortaya çıkar. Sosyal hayatta insanlar y^.ni küme ve topluluklar içerisinde yer alarak faaliyette bulunurlar. Siyasi, sosyal ve ekonomik amaçlı kümeler ile birlikte toplun, da söz sahibi olmaya çalışırlar. Ancak savaşta bu tip küme ve toplulukların bir çoğu ölümler, göçler ve bombardumanlar gibi nedenlerle faaliyetlerini yürütemez hale gelir ve dağılırlar. Sosyal sınıfların barış zamanı oldukça etkili faaliyetleri olmasına karşın savaş zamanlarında uygulanan sıkı yönetim nedeniyle bir çok faaliyetleri yasaklandığı için işlevlerini yerine getiremez hale gelirler. Sosyo-ekonomik durum ise büyük miktarda savaş harcamaları, çalışan yetişkin nüfusun askere alınması, ticaret faaliyetlerinin zorlaşması üretimin azalması, ölümler nedeniyle nüfustaki azalma ve yerleşim yerlerinin bombardumanlar ile harap olması gibi sebeplerden dolayı alt üst olur. İnsanlar her türlü malzemeye muhtaç hale gelir. Mevcut olanları ise almaya gücü yetmez. Ülkede kıtlık meydana gelir buda açlık, göç ve ölümlere neden olur.Savaş ülkelerin mevcut siyasal yapılarını da derinden etkileyen bir faktördür. Siyasal sosyalleşme, siyasal kültür, siyasal partiler ve siyasal kurumlar gibi siyasi yapı elemanlarında değişimler meydana gelmektedir. Savaş bireyin siyasal sosyalleşmesini menfi yönde etkiler. Sosyalleşme toplumun en küçük birimi olan aile ortamında başlar. Toplumun temel değerleri burada öğrenilir. İlk siyasal inanç, değer ve davranışlar da bu ortam içerisinde edinilir; ancak savaşlarda milyonlarca insanın hayatım kaybetmesi ve bir çok yerleşim biriminin yerle bir edilmesi gibi nedenlerle aileler ya yok olmuşlar yada parçalanmışlardır. Buda insanların topluma ait siyasal normları, davranış ve inanç kalıplarını sağlıklı edinmelerini önlemektedir. Savaştan sonra sosyal ve siyasal yapı hiçbir zaman savaş öncesi durumunda olmamaktadır. Bu nedenle toplumun varlığını tehlikeye düşürmeyecek, sosyal ve siyasal dengeleri alt üst etmeyecek bir şekilde plan ve stratejiler geliştirilmeli zorunluluk olmadığı müddetçe savaşa girilmemelidir.

ABSTRACT War makes significant changes on social and political structure of societies. Although we don't know certainly how it was started, we think it is caused from increasing population of human beings, wishing to have the lack sources of the world and the psychology of to control and manage to the other people. War makes certain effects on the elements of the social structure. For example continuity of the generation, family, social classes and the other elements of social structure can not do their works easily. The society contributes difficulties to transfer its norms and worths to the new generations. Diminishing of the population effects the productivity of goods and service negatifly. That's why people contributes difficulties to reach the goods and service which they needs. The big percentage of the ratio of deaths, destroys the wholeness of the families and childs stay away from their mothers and fathers. It is impossible for childs to grow healty. Caused from this position, a new problem generation will come in reality after war. In social life, people enter in some groups to do a work. Groups has politic, social or economic targets. People wants to have word in the area that the group functioning. But these kinds of groups can not do their functions in war conditions and because ot this, they finish their works. Although the social classes have many important and effective functions in peace time, they contribute many difficulties in war times and they can not do their works easily. The big amount of war spends, the difficulties of trading, reducing of productivity, diminishing of population by big death ratio and the bombed cities, the sosyo- economical position getting worse. The needs of people grows and they can not buy the goods that is easily found. That happen a lack in whole country. Because of this, hunger, death and migration rises. War is a factor that also effects the political structure of the countries. There happen some structurel changes in the elements of political structure like political socialisation, political culture, political parties and political institutions. IllThe changes in social area also shows its effects on political areas. War effects the people's political socialisation in negatif way. Socialisation begins in family which is the smallest part of the society.The basic structural norms being learned in family conditions. Also the first political believes, norms and habits given in the same conditions, but milyons of people losing their lives and bombed cities in the war, causes to destroy many families. That's why people can not learn their societie's political norms, habits and believes in healty position. After war, the social and political structure don't being any time in the same position as before the war. That's why governments should improve plans and strategies which wont put the life of the society in danger and upset the social and political balance and if there is no necessity, society should not enter a war. IV