Suriye`nin anayasal yapısı

Abstract

ÖZET Bu çalışmada Suriye'nin anayasal yapısı modern anayasa ilkeleri ve demokratik hukuk devletinin evrensel kriterleri esas alınarak tahlil edilmeye çalışılmıştır. Anayasa Hukuku'nun evrensel kaidelerinin bu çalışma ile ilgili olanları hakkında kısaca, kavramsal düzeyde bilgiler de verilmeye çalışılmıştır. Bu irdeleme sırasında Suriye anayasasını ve Suriye'deki anayasal yapıyı ye rejimi etkileyen ve sistemin oluşum sürecinde birincil rol oynayan temel unsurlar ayrı ayrı ele alınmışlardır. Suriye'nin siyasi tarihi, sosyo-ekonomik ve sosyo kültürel yapısı, yönetim tekelim elinde bulunduran Baas Partisi'nin ideolojisi ve yönetim yapısı, etnik ve dinî azınlıkların yapısı bunlardan başhcalandır. Ayrıca Suriye anayasası dahil olmak üzere ülkedeki rejimin tüm dinamiklerinin mimarı olan Suriye'nin önceki cumhurbaşkanı Hafiz Esad'm siyasi portresi, anayasayı uygulayış biçimi ve yönetim şekli incelenerek nasıl bir miras bıraktığı tartışılmaya çalışılmıştır. Anayasa tahlil edilirken, ilgili bölümlerde uygulamalardan örnekler karşısındaki durumu ve anayasa maddelerinin modern anayasa ilkelerikarşısındaki durumu araştırılmıştır. Son olarak bu çalışmada cumhurbaşkanı Beşşar Esad'm yönetimindeki Suriye'nin anayasal demokrasiye geçişinde karşılaşacağı muhtemel sorunlar hem anayasanın yapısı hem de tüm dinamikler ve ülkedeki iktidar seçkirderinin etkinlikleri dikkate alınarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. ABSTRACT In this work, the constitutional structure, the modern policies and demokratic state of Syria are investigated by considering the univesal critarias of a law state. The universal issues of the constitution which are related with this work are introduced briefly and conceptinally. During this dedection the basic elements which take the first place in affecting and creating Syria constitution and its structure and regime are considered one by one. The political history of Syria, the structure of its socio-economik and socio-cultural condition, the ideology and the structure of the Baas Party which holds the authoritiy, the structure of ethnical and religional minorities are the main ones of this issues. The political potrayal of Hafız Esad, the ex-president of the Syria and the architecture of the fundamentals of the regime including the constitution, his way of executing the law and his management are studied and the heritage he left: behind is tried to explained by arguments. While studying this constitution, the practices and the exercises related to t%e articals are given with examples and its coherance with modern constitutions is researched Lastly, in this work the problems which Syria may encounter while exercizing constitutional demokracy during the era of president Beşşar Esad, and the structure of its constitution and practices of government are carefully tried to itroduced.

ÖZET Bu çalışmada Suriye'nin anayasal yapısı modern anayasa ilkeleri ve demokratik hukuk devletinin evrensel kriterleri esas alınarak tahlil edilmeye çalışılmıştır. Anayasa Hukuku'nun evrensel kaidelerinin bu çalışma ile ilgili olanları hakkında kısaca, kavramsal düzeyde bilgiler de verilmeye çalışılmıştır. Bu irdeleme sırasında Suriye anayasasını ve Suriye'deki anayasal yapıyı ye rejimi etkileyen ve sistemin oluşum sürecinde birincil rol oynayan temel unsurlar ayrı ayrı ele alınmışlardır. Suriye'nin siyasi tarihi, sosyo-ekonomik ve sosyo kültürel yapısı, yönetim tekelim elinde bulunduran Baas Partisi'nin ideolojisi ve yönetim yapısı, etnik ve dinî azınlıkların yapısı bunlardan başhcalandır. Ayrıca Suriye anayasası dahil olmak üzere ülkedeki rejimin tüm dinamiklerinin mimarı olan Suriye'nin önceki cumhurbaşkanı Hafiz Esad'm siyasi portresi, anayasayı uygulayış biçimi ve yönetim şekli incelenerek nasıl bir miras bıraktığı tartışılmaya çalışılmıştır. Anayasa tahlil edilirken, ilgili bölümlerde uygulamalardan örnekler karşısındaki durumu ve anayasa maddelerinin modern anayasa ilkelerikarşısındaki durumu araştırılmıştır. Son olarak bu çalışmada cumhurbaşkanı Beşşar Esad'm yönetimindeki Suriye'nin anayasal demokrasiye geçişinde karşılaşacağı muhtemel sorunlar hem anayasanın yapısı hem de tüm dinamikler ve ülkedeki iktidar seçkirderinin etkinlikleri dikkate alınarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. ABSTRACT In this work, the constitutional structure, the modern policies and demokratic state of Syria are investigated by considering the univesal critarias of a law state. The universal issues of the constitution which are related with this work are introduced briefly and conceptinally. During this dedection the basic elements which take the first place in affecting and creating Syria constitution and its structure and regime are considered one by one. The political history of Syria, the structure of its socio-economik and socio-cultural condition, the ideology and the structure of the Baas Party which holds the authoritiy, the structure of ethnical and religional minorities are the main ones of this issues. The political potrayal of Hafız Esad, the ex-president of the Syria and the architecture of the fundamentals of the regime including the constitution, his way of executing the law and his management are studied and the heritage he left: behind is tried to explained by arguments. While studying this constitution, the practices and the exercises related to t%e articals are given with examples and its coherance with modern constitutions is researched Lastly, in this work the problems which Syria may encounter while exercizing constitutional demokracy during the era of president Beşşar Esad, and the structure of its constitution and practices of government are carefully tried to itroduced.