Bağımsız düzenleyici kurumlar

Abstract

ÖZET 80 li yıllardan sonra dünyada ve Türkiye'de ekonomik ve siyasi alanda yaşanan gelişmeler neticesinde, ülkemizde bir çok bağımsız düzenleyici kurum kurulduğu ve bu kurumların karar organı olarak da kurullar oluşturulduğu görülmektedir. Hızla ilerleyen teknoloji ve artan globalleşme eğilimleri bazı sektörlerde köklü değişiklikler meydana getirmiştir. Doğal tekel yapısına sahip olan sektörler rekabetçi bir yapıya dönüşmeye başlamış, kamu kurumu veya kuruluşu şeklinde yapılandırılan üretici, düzenleyici ve denetleyici kurum ve kuruluşlardan, üretici kuruluşlar özerkleştirilmiş veya özelleştirilmiş, özelleştirme ve özerkleştirmenin de katkılarıyla bakanlıklar tararından yerine getirilen düzenleme ve denetleme görevi bağımsız düzenleyici ve denetleyici kurumlar tararından yerine getirilmeye başlanmıştır. Bu tezin amacı, ülkemizde son yıllarda daha sıklıkla duymaya başladığımız bağımsız düzenleyici kurumlar konusunu, bu kurumların mahiyeti, tarihsel gelişimi, kuruluş nedenleri, özellikleri ve dünyadaki diğer örnekler çerçevesinde incelemek ve bu kurumların genel yapılarına ilişkin öneriler getirmektir. Yapılan çalışmanın yöntemi şu şekildedir. Öncelikle, bağımsız düzenleyici kurumların kurulmasının iktisadi gerekçelerini, kuruluş nedenlerini, özelliklerini, yetki ve işlevlerini inceledik. Daha sonra bağımsız düzenleyici kurumların Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa' daki tarihi gelişimini ve örnek olması açısından da telekomünikasyon sektörü için Dünya Bankasının önerdiği bağımsız düzenleyici kurum modelini ele aldık. Son olarak da ülkemizde kurulmuş olan bağımsız düzenleyici kurumları ele alarak, bu kurumlar için öneriler getirdik.

ABSTRACT After the 80' s, it is seen that some independent regulatory bodies and the boards, which are the decision organ of these bodies, has been formed after the development at the economic and political areas around the world and Turkey. Rapid development of the technology and common globalizm trends has made fundamental changes in some sectors. The sectors that has natural monopoly structure turn to competitive sectors, from the public institutions that producer, regulator and inspector, producer institutions has had autonomy or privatization, due to the autonomy and privatization, the duty made by ministries has become to made by independent regulatory and inspector bodies. The aim of this thesis is, to examine the topic of independent regulatory bodies, with the nature of these institutions, historical progress, establishment reasons, characteristics and the other examples of around the world and tries to make suggestions about the general structure of the independent regulatory bodies in Turkey, which has been heart much more frequently at Turkey in the last years The method of the study is like this: Firstly, we examined the economic reasons of establishing the independent regulatory bodies, establishment reasons, characteristics, jurisdiction and the functions. Later on, we take up the historical development of the independent regulatory bodies in the USA and Europe and as to be an example of an independent regulatory body model that has been suggested from the World Bank for the telecommunications sector is taken up. Lastly, we reviewed the independent regulatory bodies that have been established at Turkey and we tried to make suggestions about those institutions.