Anayasa Mahkemesi uygulamaları kapsamında bireysel başvuruda kabul edilebilirlik şartları

Abstract

Her ne kadar 2010 yılında yapılan Anayasa değişikliğiyle bireysel başvuru yolu Türk hukukuna girmiş olsa da bireysel başvurunun usul ve esasına yönelik düzenlemeler 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nde yer almaktadır.Bir bireysel başvurunun esası hakkında karar verilebilmesi için öncelikle ön incelemeden geçirilmesi ve gerekli şartları taşıyıp taşımadığının tespit edilmesi gerekmektedir. Bu tespitte kullanılan kriterlere de `kabul edilebilirlik şartları` denilmektedir. Kabul edilebilirlik şartlarının varlık nedeni, bireysel başvuruda oluşabilecek gereksiz iş yükünün önlenmesi, gereksiz ve usulüne uygun olmayan başvuruların bir an önce elenmesi ve gerçekten hak ihlaline uğramış bireylerin başvurularının hızlı bir biçimde karara bağlanmasıdır. Dolayısıyla başarı şansı olan ve usulüne uygun olmayan başvuruların neler olduğunun tespit edilmesi bireyler ve uygulayıcılar bakımından önem taşımaktadır. Tezin temel amacı bu tespitin yapılmasıdır. Tez dört bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde, bireysel başvuru kavramı, bireysel başvurunun nitelikleri (özellikleri) ve işlevi ile mukayeseli hukukta bireysel başvuru konularında genel bilgiler açıklanmıştır. İkinci bölümde, Türk Anayasa Mahkemesi uygulaması kapsamında başvuru usulü, incelenme usulü ve verilebilecek kararlar ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, Türk Anayasa Mahkemesi uygulaması kapsamında bireysel başvurunun usul bakımından kabul edilebilirlik şartları (kriterleri); dördüncü bölümde ise Türk Anayasa Mahkemesi uygulaması kapsamında bireysel başvurunun esas bakımından kabul edilebilirlik şartları (kriterleri) tespit edilmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Bireysel Başvuru, Kabul Edilebilirlik Kriterleri/Şartları, Anayasa Mahkemesi, İnsan Hakları, İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi.

However, individual applications entered into force after Constitutional amendments in 2010, regulations regarding merits and procedure located in the Law No. 6216 Code on Establishment and Rules of Procedures of the Constitutional Court and the Internal Regulations of the Constitutional Court.Primarily, an individual application to be examined, in other words to decide on the merits that passed through the preliminary examination and to be identified whether provided with necessary requirements. The criteria used in this determination is called `admissibility conditions`. It is due to the adoption of the conditions of admissibility of individual application, prevention of unnecessary workload that may occur, screening of the applications that unnecessary and improper as soon as possible and decide quickly that it is really infringing individuals application. Therefore, determination of the applications that have the chances of success and improper is important for an individuals and practitioners. The main aim of the thesis is to make this determination.The thesis consists of four parts: In the first chapter, the concept of individual application, the attributes (properties) and the function of the individual application's and general information on individual application in comparative law has been explained. In the second chapter, the application procedure, examination procedure and the judgement which would be decide are considered in the practise within the Turkish Constitutional Court application. In the third chapter, the procedural criteria for admissibility of individual application under the principles of Turkish Constitutional Court; in the fourth chapter the application criteria regarding the merits in terms of the principles under the Turkish Constitutional Court has tried to determine.Keywords: Individual Application, Admissibility Criteria/Conditions, Constitutional Court, Human Rights, The Courts of Human Rights, European Convention on Human Rights.