Sağlık sosyolojisi açısından beslenme ve beslenme modellerinin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZETİREÇ, Nerman, `Sağlık Sosyolojisi Açısından Beslenme ve Beslenme Modellerinin Değerlendirilmesi`, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale, 2017.Sağlık sosyoloji bilindiği gibi sosyolojinin inceleme konuları ile hemen hemen aynı olan birçok çalışma alanı bulunmaktadır. Bu alanların kuramsal çatıları aynıdır fakat farklı adlarla tasvir edilmektedir. İnsan olmak, sağlık ve hastalık ile ilgili olmak demektir. Hastalık olgusu ve hastalıklarla baş edebilme çabası bütün insan toplumlarının ortak özelliğidir. Ancak karşılaşılan sağlık riskleri, hastalık çeşitleri, hastalığın algılanışı ve bunlarla baş etme yolları yani tedavi yöntemleri toplumdan topluma büyük oranda değişmektedir. Sağlık ve hastalık, kültürel ve sosyal olarak tanımlanmış kavramlardır. Neyin sağlıklı ve normal olduğu toplumdan topluma ve değişik kültürlerde farklılık göstermektedir.Besin öğesi alımı bireyin her zamanki besin tüketimine dayalıdır. Ekonomik durum, yeme içme alışkanlıkları, duygusal durum, iklim, kültürel yapı, çeşitli hastalıklar ve iştah, besin öğeleri alımını etkilemektedir. Besin öğesi gereksinmesi ise, iyilik halinin sürdürülmesi, büyüme ve gelişme, gebelik ve emziklilik, stres, enfeksiyonlar, kronik veya akut hastalıklar, ateş vb. etmenlerle belirlenmektedir.Yeme-içme basit bir edim olarak görünse de toplumda önemli bir sınıfsal farklılaşma aracıdır. Ne yediğimiz, nasıl yediğimiz, yemekleri nasıl hazırlayıp sunum ettiğimiz, alışveriş yaptığımız marketler, insanların yaşam tarzını, ekonomik sınıfını yansıtır. İnsanların beslenmesiyle orantılı olarak Obezite, bulimia, anoreksiya gibi hastalıklara sebep olmaktadır. Özellikler 1980'lerden sonra Türk mutfağı, Orta Asya ve Osmanlı'dan gelen alışkanlıkları, fast food yemeklere yerini bırakmaya başlamışlardır. Gelişen iş yaşamıyla birlikte insanlar günlük düzenli beslenme alışkanlıklarını terk etmeye başlamışlardır. 1980'lerin ortalarından itibaren büyük şehirlerde açılan alışveriş merkezlerinin (AVM) tüketimi hızlandırıcı etkisi olmuştur. AVM'lerin tüm Türkiye genelinde yaygınlık kazanması toplumun hızlı yemeğe ( fastfood-ayaküstü yemek) hiç olmadığı kadar ilgisini arttırmış hatta alışkanlığa dönüştürmüştür.Anahtar Kelimeler: Sağlık Sosyolojisi, Beslenme, FastFood, Yemek.

ABSTRACTİREÇ, Nerman, `Evaluation of Nutrition and Nutrition Models in Terms of Health Sociology`, Master's Thesis, Kırıkkale, 2017.As is known the medical sociology has many work areas that are almost identical to the sociology review topics. The theoretical framework of these areas is the same but are depicted in different names. Being human means being about health and disease. The common feature of all human societies are to deal with the disease case and diseases However, Encountered health Risks, types of disease, perception of the disease and ways of coping with them, in other words treatment methods vary greatly from society to society. Health and disease are concepts that are defined both culturally and socially. What is healthy and normal is society to society and differs in different cultures.Nutrient intake is based on the individual's usual food consumption. The economic situation, eating habits, emotional state, climate, cultural structure, various diseases and appetite, affects the intake of nutritional elements. Nutrient requirements are determined by factors such as maintenance of wellness, growth and development, pregnancy and lactation, stress, infections, chronic or acute diseases, fever, etc.Although eating and drinking seems to be a simple act, it is an important class differentiation tool in society. What we ate, how we ate, how we prepared and presented the meals, the markets we shopped with, reflects the economic class. It causes diseases like Obesity, bulimia, anorexia in proportion to the feeding of people. Especially after the 1980s, Turkish cuisine, Central Asia and the habits of the Ottomans began to give place to fast food. People have begun to abandon their regular eating habits on a daily basis with developing business life The shopping malls(Mall) have been an accelerating effect of consumption which opened in big cities since the mid-1980s. The spread of Malls across the whole of Turkey has increased the relevance of the community to the fast food ( fast food-in haste), and has turned it into a habit.Key words: Health Sociology, Nourishment, FastFood, Food.