Şarap sanayi yan ürünlerinin besin madde içerikleri ve in vitro parçalanabilirliklerinin belirlenmesi

Abstract

Tarım yan sanayi ürünlerinin çoğunu meyve suyu ve şarap fabrikalarının atıkları olan meyve posaları oluşturmaktadır. Tarım sanayi yan ürünlerinin özellikle ruminantlar başta olmak üzere evcil hayvanların rasyonlarına katılmasıyla büyük ekonomik fayda sağlanabilir. Meyve posaları rasyonlara besin maddesi olarak katılırken besin madde içerikleri (besleme kalitesi) ve içerdikleri zararlı maddeler göz önüne alınmalıdır.Bu çalışmada, İç Anadolu Bölgesinde önem kazanmaya başlayan bağcılık ve buna bağlı olarak gelişen şarap endüstrisinin yan ürünü olan üzüm posasının besin madde içerikleri ve in vitro rumen sindirilebilirlerinin tespiti amaçlanmıştır. Hasat ve şarap yapım dönemlerinde toplam 28 adet üzüm posası (ÜP) örneği (şaraplık beyaz ve siyah üzümler ile Kalecik Karası, Tannat, Karinyan ve Siyah üzüm ırklarına ait), bölgedeki farklı tesislerden (Kavaklıdere, Chateu, Çaybağı, Kalevak) temin edilmiştir. Örnekler siyah ve beyaz üzümden elde edilen posalar olarak tasnif edilmiş, daha sonra el ile sap, çekirdek ve kabuk kısımları birbirinden ayrılıp besin madde içerikleri ile kuru madde (KM), ham protein (HP), ham yağ (HY) ,nötral deterjan fiber (NDF) ve asit deterjan fiber (ADF) içerikleri belirlenmiştir. Çıkan sonuçlara göre organik madde (OM) ve azotsuz öz maddeleri hesaplanmıştır. Mezbahadan taze rumen sıvıları alınarak invitro rumen sindirilebilirliğinin belirlenmesi amacıyla Ankom® Daisy Incubatörde fermantasyona tabi tutulmuştur. KM, NDF ve ADF sindirilebilirlikleri tespit edilmiştir.Kuru Madde, HK, HP, NDF ve ADF açısından siyah ÜP ve beyaz ÜP arasında farklar tespit edilmiştir (p<0.05). HY düzeyi siyah ve beyaz üzümlerden elde edilen posalarda benzer bulunmuştur. KM ve NDF sindirilebilirlikleri her iki üzüm çeşidinden elde edilen posalarda benzer bulunmasına karşın, erken inkubasyon dönemlerinde siyah üzüm posaları daha fazla rumen yıkılabilirliğine sahip olmuştur. Besin madde içerikleri incelendiğinde; tüm besin maddeleri, sap, kabuk ve çekirdekte farklı bulunmuş (p<0.05), sadece NDF düzeyleri kabuk ve saplarda istatistiksel olarak farklı bulunmamıştır (p>0.05). Kabuk ve çekirdek kısmının sindirilebilirliği 48 saat toplam sindirilebilirlik açısından değerlendirildiğinde; benzer bulunmuş, sap kısmının sindirilebilirliği istatistiksel olarak bunlardan düşük bulunmuştur (p<0.05).Sonuç olarak şarap endüstrisi için kalite düşüklüğü kriterleri olarak algılanan çekirdek miktarı ve kabuk oranı yüksek posaların hayvan beslemede besin maddelerini içermesi sebebiyle değerlendirilebileceği düşünülmektedir.Anahtar Sözcükler: Besin maddeleri, in vitro sindirilebilirlik, şarap yan sanayi atıkları, üzüm posası.

Most of the Agro Industrial by products composes of fruit pomaces, which are wastes of fabrics of fruit juice and winery. Great economic benefit could be achieved by adding Agro Industrial by products into the rations of domestic animals, especially of ruminants. Nutrient contents (quality of feeding) and their harmful substances should be taken account upon adding fruit pomace into the rations as nutrient substance.In this study, Nutrient contents and invitro rumen digestibility of grape pomace which is a byproduct of wine producing factories recently becoming popular in the Central Anatolia Region because of the historicaly grown well known grape varieties are aimed to be determined. In the harvesting and wine production seasons the total of 23 grape pomace samples (pomaces belong to the white and red wine grape varieties, including Kalecik Karasi, Tarlat, Carignan, Syrah) had been collected from the wine production facilities (Kavaklidere, Chateu Kalecik, Çaybagi, Kalevak) in the region. Samples were classified as white grape pomace and black grape pomace and their constituents as stalk, skin, and seed were seperated manually. Nutrient contents, including dry matter, crude protein, ether extract, neutral detergent fiber, acid detergent fiber, of each part were determined chemically. In vitro ruminal dry matter, NDF and ADF digestibilities were determined in Daisy Incubator (Ankom®) in the ruminal fluids collected from bulls slaughtered in a local slaughterhouse.Differences were detected in DM, CP, NDF and ADF contents of the pomaces produced from white and black grapes(p<0,05). Crude fat content of the pomace from black grape was similar to that of the pomace from white grape. Although similar dry matter and NDF disappearance was detected in both pomaces from white and black grapes, dry matter of pomace from black grapes was disappeared faster than that of the pomace from white grapes in earlier incubation periods. When the nutrient contents of the pomace parts were investigated, all of the nutrients were found to be different in various parts of the pomace (p<0,05), except that NDF contents of the stalk and skin was similar. 48 hour dry matter disappearance was similar and significantly higher in skin and seed parts of the pomace than stalk part of the pomace.In conclusion, grape pomace with high skin and seed level which are considered to lower the quality of wine by wineyards, can be a roughage alternative in ruminant nutrition locally.Key Words: Grape pomace, invitro digestibility, nutrient contents, wine industry by products.