Parasal aktarım mekanizmasının hisse senedi piyasası üzerine işleyişi: Türkiye örneği

Abstract

Parasal aktarım mekanizması, para politikasının toplam talep ve fiyatlargenel düzeyi üzerindeki etkilerini ve bu etkilerin belirlenmesinde rol oynayanaktarım kanallarını ifade etmektedir. Bir ekonomide aktarım kanallarının çalışmamekanizmasını ve ekonomi üzerinde yaratacağı etkilerin bilinmesi uygulanan parapolitikasının etkinliğini artırır ve yol gösterici olur. Bu çalışma, Türkiye'dekipolitika faiz kararlarının varlık fiyatları kanalı içerisinde yer alan hisse senedikanalı üzerindeki etkisini açıklamaya yöneliktir. Hisse senedi piyasası parasalşoklardan hemen ve doğrudan etkilenmekte ve para politikasının etkilerininaktarılması sürecinde önemli bir rol oynamaktadır. Öte yandan, hisse senedipiyasası ile para politikası arasındaki değişimler araştırmacılar ve politikayapıcılar tarafından oldukça yakından takip edilmektedir. Çalışma kapsamında,para piyasasını temsilen bankalar arası ağırlıklı ortalama gecelik faiz oranı, hissesenedi piyasasını temsilen ise Ulusal 100 endeksi ve alt sektörler Mali, Sınai,Hizmet ve Teknoloji endeksleri kullanılmıştır. Çalışmada 2011M01-2019M12dönemine ait aylık veriler kullanılarak, VAR modelleri tahmininden elde edilenetki tepki fonksiyonları ile varyans ayrıştırması yöntemine dayalı sonuçlar ortayakoyulmuştur. Bulgulara göre, hisse senedi piyasasının politika faiz kararlarınakarşı tepkisi negatif yönlüdür. Elde edilen bulgu teori ile uyumludur. Ayrıca, faizoranı değişiklerinden en fazla etkilenen sektörün Sınai endeksi olduğu sonucunavarılmıştır.Anahtar Kelimeler: Parasal Aktarım Mekanizması, Parasal Aktarım Kanalları,Hisse Senedi Piyasası, Para Politikası, VAR Modeli

The monetary transmission mechanism refers to the effects of monetarypolicy on the overall level of demand and prices and the transmission channels thatplay a role in determining these effects. Knowing the working mechanism of thetransmission channels in an economy and their effects on the economy increasesthe effectiveness of the applied monetary policy and provides guidance. In thisstudy, situated shares in asset prices channel of policy decisions on interest rates inTurkey are intended to illustrate the impact on the channel. The stock market isimmediately and directly affected by monetary shocks and plays an important rolein the transmission of monetary policy effects. On the other hand, the changesbetween the stock market and monetary policy are closely followed by researchersand policy makers. Within the scope of the study, the weighted average overnightinterest rate between banks representing the money market, the National 100index representing the stock market and the sub-sectors Financial, Industry,Service and Technology indices were used. In the study, by using monthly data forthe period 2011M01-2019M12, impulse response functions obtained from the VARmodels estimation and results based on the variance decomposition method werepresented. According to the findings, the reaction of the stock market to policy ratedecisions is negative. The finding obtained is consistent with the theory. Inaddition, it was concluded that the sector most affected by interest rate changes isthe Industrial Index.Keywords: Monetary Transmission Mechanism, Monetary TransmissionChannels, Stock Market, Money Politics, VAR Model