Deniz deşarjı sistemlerinin optimum tasarımı (optimum deşarj borusu güzergahı)

Abstract

ÖZET Kıyı kesimlerinde bulunan, yerleşim beldelerinde ka nalizasyon sistemleriyle toplanan atık suların bertaraf edilmesi, günümüz koşullarında önem arzeden bir düzeye gel miştir. Gerek sağlık, gerekse turizm açısından sakıncalar doğurabilen, bu sorunların kısa zamanda ve ekonomik olarak çözüme ulaştırılması gerekmektedir. Atık suların deniz ortamına kontrollü bir şekilde verilmesi, uygun çözümlerin başında gelmektedir. Yapılacak deniz deşarjı sisteminin başarısı, kirletici madde konsantrasyonlarının o bölgedeki kıyı kesiminden yararlanma biçimine ve atık suyun niteliğine göre saptanan sınır değerlerin altına düşürülmesine bağlıdır. Deniz deşarjı sistemlerinde kanalizasyon şebekesi ile difüzör (yayıltmaç) arasındaki bağlantı, deşarj borusu vasıtasıyla sağlanmaktadır. Bu tür sistemlerde deşarj borusu, maliyeti büyük ölçüde etkileyen bir elemandır. Deşarj borusunun tasarımı, belli hidrolik kriterlere göre çaplarının hesaplanması ve etkimesi muhtemel kuvvetleri karşıalayacak yapısal önlemlerin alınması aşamalarından oluşturmaktadır. Deşarj borusuna etkiyen kuvvetlerdeki artışlar, stabiliteyi sağlamak üzere alınan tedbirlerin maliyetlerinin yükselmesine neden olmaktadır. Bu çalışmada, etkiyen dalga kuvvetlerini rninumuma in dirgeyen optimum deşarj borusu güzergahı kavramı tanım lanmış; bunun belirlenebilmesi imkanını veren bir bilgisayar programı geliştirilmiş ve sonuçlar tartışılmıştır.

SUM A R Y Collection and disposal of the wastewaters of the settlement areas, located along the sea shore have growing importance today. Problems which may create health and tourism handicaps should be solved in an economic way. Controlled discharge of the wastewaters to the coastal environment comes in the first step of the solution list. The success of the sea disposal system depends upon the pollution concentrations to be decreased below the determined limit values. The connection between the sewerage system and diffuser is achieved by means of discharge pipe. In this type of systems, discharge pipe affects the costs in significant amounts. Design of the discharge pipe can be done depending upon certain hydraulic criteria to calculate the appropriate diameters and structural preventive actions. Increase of the forces on the discharge pipe causes high costs on the remedies. to provide the stability of the structure. In this study, optimum discharge pipe line which minimizes the wave action is determined and a computer program is developed to calculate it. Results obtained from the program are discussed.