Katı ve sıvı artıkların toprak ortamına etkileri

Abstract

ÖZET. He ı* geçen gün miktarı artan çöp ürünleri (kompost) ve arıt ma çamurlarının nem çevreye en az zarar veren şekle sokul ması, hem de madde dolanımına tekrar kazandırılması ama cıyla bunların araziye (tarım ve orman topraklarına) verilmesi en uygun yol olarak görülmekteyse de, toprak larda yapabileceği olumsuz etkilerin boyutlarını araştır mak bunlara göre araziye bertaraf larına karar vermek gereki r. Bu konuyu araştırmak amacı ile kurulan model çalışma dört ay çalıştırılmış ve bir ay gerçekteki bir yıl karşılığı olarak kabul edilip, katı artık ve yağmurlama uygulaması buna göre yapılmıştır. Deneyde 3 büyük 2 küçük lizimetre kullanılmış olup; 1 büyük 1 küçük lizimetreye Menemen, diğerlerine ise Bornova toprağı konarak bunlara değişik iki katı artık (kompost ve arıtma çamuru) farklı şekiller de uygulanmıştır. Lizimetrelerde sızan sularda toplam N, N(ü, toplam P, KOI, pH, elektriksel iletkenlik ve ağır metal analizleri; her ay. sonunda alınan toprak örneklerinde ise pH, tuz, toplam N, elverişli P, organik madde (%YK), kireç (% CaCOo), KDK, değişebilir katyonlar ve ağır metal analizleri yapı lmıştı r. Deney sonunda, kullanılan katı artıklar toprağı azot, fosfor ve organik madde yönünden zenginleştirmiş, katyon değişim kapasitesini (KDK) artırmış fakat, tuz ve ağır metal birikimine neden olmuştur. Deney başlangıcında sonur na doğru değişebilir. Katyonlardan K+ miktarı azalırken Ca + Mg miktarı artmıştır. Bu, K+,un derişimi ve değerli liği daha fazla Ca + Mg'la yer değiştirmesinden ortaya çıkmıştır.Deneyde kullanılan Menemen toprağının iyon tutma gücü Bornova toprağından daha düşük olduğu için, gerek tuz birikimi, gerekse bitki besin maddelerini tutması daha az olmuştur. Bu katı artıkların deney çalışma süresince yeraltı suyun da (sızıntı suyunda) önemsenecek bir kirlilik oluştur madığı gözlenmiştir.

SUMMARY Domestic refuse which may be in form of composting materials and treatment plant sludges could be disposed of using land application techniques. Either agricultural or forestery lands may be negatively impacted by the application of these refuse materials and terminal decision of land disposal should be made after a thorough investigation. Research is performed in the laboratory by means of performing model studies which put into use for four months and it is assumed that one month of the model corresponds to one year of the real scale. Based upon these premises, solid waste and sprinkling application are imposed. In the experimental study, 3 big and 2 small lysemetres are used and Bornova soil is applied to 1 big and 1 small apparatus while. Menemen soil is applied to the other ones. N, N03, total P, COD, pH, electrical conductivity and heavy metal analysis are performed in the samples taken from leachates of lysemetres. On the other hand, pH, salt, total N, P, organic matter, % CaC03, CEC, chan geable cations and heavy metal analysis are performed in the soil samples. At the end of the experimental period, it is found that the solid wastes enriched the soil content of nitrogen, phosphorus, organic matter and cation exchange capacity while it induced the accumulation of salt and heavy metals. During the experimental period, changeable cations of potassium decreased while Ca + Mg increased as a result of occurence of exchange between K+ and Ca + Mg cations.Menemen soil has shown a low salt and mutrient accumula tion since it has a lower ion adsorption capacity than Bornova soil. During the experimental study, it is found that the solid wastes did not create a significant pollution in the ground water (leachate).