Amasra-Bartın Karbonifer havzası kömürlerinin palinolojisi ve paleoekolojisi

Abstract

Zonguldak-Amasra-Bartın havzası taş kömürlerinin palinolo jik incelemesine yönelik bu çalışına, Amasra-Bartın arasında yapılan sondajların kestiği damarlar üstünde gerçekleştirilmiştir. Amasra-Barlın havzasında çeşitli araştırmacılar tarafından yapılan jeolojik amaçlı çalışmalarda, Üst Devoniyen - Vizeyen yaşlı dolomitik kireçtaşlarını uyumsuzlukla üstleyen Kömürlü Karbonifer; Namuriyen, Vestfaliyen A, Vestfaliyen B-C-D yaşlı üç seriye ayrılmıştır. Havzada Kömürlü Karbonifer, Üst Kretase örtü altında bulunmaktadır. Palinolojik incelemeler, Amasra-Bartın havzasında yapılan sondajlardan 12'sinin kestiği kömür damarlarından alınan 241 örnek üzerinde yapılmıştır. Bu çalışmalar, sonucunda 59 spor ve 3 pollen cinsi saptanmıştır. 61 cins ve bunlara bağlı, iki yeni tür (Cyclobaculisporites nanus nov. sp. ve C. nanobaculatus nov. sp.) ve yeni bir varyete (Foveolatisporites junior var. raincr nov. var.) içeren 320 türe,genişlettiğimiz Smith ve Butterworth (1967) sınıflaması içinde yerverilmiştir. Cins düzeyinde sayımlar yapılarak, her örneğe ait yüzde bağıl bollukları belirlenmiştir. Örneklerin sporomorf nitel ve nicel içeriği, üç grup sporomorf topluluğunun varlığını ortaya koymuştur. Bu toplulukların sırasıyla Namu riyen, Vestfaliyen A-B (Alt Vestfaliyen) ve Vestfaliyen C-D (Üst Vestfaliyen) yaşlı oldukları belirlenmiştir. Alt Vestfaliyen yaşlı damarlarda yalnızca iki cinsin (Lycospora-Densosporites) ardalanmalı egemenliği palinolo- jik zon ayrımına izin vermemiştir. Buna karşın, üstvestfaliyen yaşlı damarlarda saptanan 3 veya 4 t eme-i cinse dayalı 12 palinolojik zon ayırtlanabiImiştir. Bu zonlar yardımıyla, yedi sondajın damar grupları arasında eşleştirmeler yapılmaya çalışılmıştır. Zonguldak-Amasra-Bartın havzasının Namuriyen ve Vestfali yen mikroflorası ile Kuzey Atlantik Kıtası Öramerya nıikroflorası arasında büyük bir benzerlik söz konusudur. Kömür oluşumu boyunca, bataklık içi ve hemen kenarında ağaçsıl ve otsul Lycopod, Calamites ve eğreltilerden, bataklığı çevreleyen yüksekçe kesimde Conifer1lerden oluşan yoğun bitki örtüsü, yüksek ısı ve yüksek neme sahip bir iklimin uzun süren etkisinde gelişmiş olmalıdır.

This study about the pa lynologi çalinvestigati on of the Zonguldak-A.mgsra-Bartın coal fieldshave been completed on the coal seams which were drilledin the area between Amasra and Bartın towns. in the previous geological stud-ies which carried out by the various investigators in the Amasra-Bartın basin, the coal-bearing Carboniferous which rests with an uncon- formity on the dolomitic limestone of Upper Devonian and Visean age was divided into three series as Namurian, Westphalian A and Westphalian B-C-D. These coal-bearing Carboniferous series occur beneath the cover series of Upper Cretaceous. These palynological investigations hava been carried out on 241 samples obtained from the seams, which were drilled by 12 bore holes in the Amasra-Bartın basin. 59 spor and 3 pollen genuses were determined in this study 320 species which contain two new species (Cyclobaculisporites nanus nov. sp. and C. nanobaculatus nov. sp.) and a new veriety (Foveolatisporites junior var. minör nov. var.) belonging to 61 genuses were classified according to Smith and Butterworth (3967). The relative frequencies of the spores and pollens were determined by the counting of the each samples based ön the genus. The presence of the three different sporomorphe assemblages were found out by the quantitative and gualitative sporomorphe contents of the samples. The ages of these three assemblages were defined as Namurian, Lower Mestfhalian and Upper Westphalian respectively. '^ iii iThe succession of the only two dominant genuses (Lycospora Densosporites) have not. provided to form the palynological Zones in Lower Westphaiian coal seams. However^ 12 palynological zones based on 3 or 4 dominant genuses determined at the Upper Westphaiian coal seams were distinquished. It is tried to make correlations among coal seams groups of the 7 bore holes, based on these zones. A great similarity has been observed between the Örameria microflora of the North Atlantic continents and Mamurian and Westplaian microfloras of the Zonguldak-Amasra-Bartin basin. Extensive plants cover consisting of the coniferes at the high lands around the swamps, and herbaceous and arbo real Lycopod, Câlamites and ferns within and near the swamp, must be growed in the course of a large period by the effects of a hot and moist climatic conditions during the coal formation.