Az karbonlu çeliklerde sıcak deformasyonda süperplastik özellikten faydalanarak yuvarlak çubuk imali

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, makina sanayinde kullanılan 1030 çeliğin den üretilen yuvarlak çubukların, süperplastik özelliği araş tırılmıştır. 1030 çeliğinin süperplastik özelliğinin saptanabilmesi için, en çok uygulanan `mikrotane süper plastikliği` yöntemi kullanılmıştır. Bu amaçla; 1030 çeliğine, küçük taneli bir iç- yapı kazandırılması için, ısıl işlemler ile tane küçültme yön temleri uygulanmıştır. Süperplastik özelliğin görülebileceği, deformasyon sı caklığının ve deformasyon hızının saptanabilmesi amacıyla da; farklı deformasyon sıcaklıklarında ve farklı deformasyon hızlarında bir seri çekme deneyleri yapılmıştır. Deneylerde Universal Instron Çekme Cihazı kullanılmıştır. Çekme deneyleri sonuçlarının, değerlendirilmesi ile, uygun deformasyon sıcaklığı saptanmış ve bu sıcaklıkta yapılan deneylerin sonucundan logO`g-log£ eğrileri çizilmiştir. Bu eğ rilerden faydalanılarak m-log? eğrisi çizilmiş ve süper plastik liği karakterize eden deformasyon hızı hassasiyeti üssü `m`nin maksimum değeri saptanmıştır. Çekme deneyleri sonuçlarından, 1030 çeliğinda, a+Y böl gesinde 730 C deformasyon sıcaklığında ve 1.37*10 [S J ger çek deformasyon hızında %66.9 kopma uzaması elde edilmiş ve m değeride 0.4 olarak saptanmıştır. 1030 çeliğinden üretilen yuvarlak çubuklarda küçük ta neli bir içyapı elde edilirse, bu çelik de süperplastik özel liğin görülebileceği anlaşılmaktadır.

ABSTRACT In this study, the superplastic characteristic of round bars which produced of 1030 Steel has been investigated. This steel is used in the industry of machine. For determining the superplastic characteristic of 1030 steel, the most applicable way `micrograin superplasticity ` has been used. For this purpose, the ways of grain refinement with the heat treatments have been applied to the steel of 1030 for acquiring a small grained internal structure. A sequence of tensile tests have been done on the dif ferent deformation temperatures and the different strain rates for determining the deformation temperatures and strain rates which show the superplastic characteristic. Tensile instrument `Universal Instron` has been used on the tests. The appropriate deformation temperature has been obtai ned by realizing the results of tensile tests. The curves of logög-log£ have been drawn from the results of the tests on this temperature. By making use of these curves, m-log? curve has been drawn and the maximum value of `m` strain rate sensivity index, which characterized the superplastic character, has been obtained. From the results of tensile tests, on the steel of 1030, the elongation at fracture 66.9 % has been obtained at the true -3 f - 1 I strain rate 1.37*10 S and in the area of a+y and at the de formation temperature 730 C and the value of m has been deter mined as 0.4. If a small grained internal structure of the round bars which produced of 1030 steel is obtained, it has been understood that the characteristic of superplasticity can be seen in this steel. II