Kuzey Anadolu Fayı`nın Marmara Denizi Güney Şelf`indeki fay sisteminin sismik yansıma verileri ile haritalanması

Abstract

Özellikle 1999 Depreminden sonra yoğun bir şekilde araştırılan Marmara Denizi'nin aktif tektoniği, Kuzey Anadolu Fay Zonu'nun (KAFZ) etkisi altında şekillenmektedir. Marmara Denizi'nde 2008 ve 2010 yıllarında K. Piri Reis Araştırma gemisi ile TAMAM projesi kapsamında 3000 km yüksek ayrımlı çok kanallı sismik yansıması ile eşzamanlı CHIRP mühendislik verisi toplanmıştır. Ayrıca 2010 yılı Haziran ayı içerisinde AB 6. Çerçeve tarafından desteklenen, Avrupa Denizleri Gözlem Ağı Mükemmeliyet projesi (ESONET-Marmara DM) kapsamında 1500 m. uzunluğunda streamer ve 240 kanal sismik kayıtçı ile yaklaşık 800 km Yüksek ayrımlı çok kanallı sismik yansıma verisi toplanmıştır. Bu veriler de mevcut olan diğer çok kanallı sismik yansıma verilerine eklenerek SeisLab bünyesinde veri tabanı oluşturulmuştur. Bu veri tabanından, çalışma alanı olan güney şelfinde Gemlik Körfezi ile Kapıdağ Yarımadası arasında kalan bölgedeki çok kanallı sismik yansıma verileri işlenerek, Kuzey Anadolu Fayı'nın güney şelfi içerisindeki devamlığı ve fay yapısının nasıl olduğunun ortaya konması amaçlanmıştır. Sonuç olarak oluşturulan fay haritasında gösterilen doğrultu atımlı fayların Kuzey Anadolu Fayı'nın etkisinde sağ yönlü olduğu düşünülmektedir. Fakat bu fayların Holosen birimine kadar uzanamadığını daha önceki yıllarda aktif olduğunu ama günümüzde aktivitesinin Holosen birimine kadar gelmediği gözlenmiştir. Armutlu Yarımadası'nın güneyi ile Mudanya'nın kuzeyi arasındaki bölgede Holosen de aktif faylar mevcuttur. Çalışma alanındaki hatlar yorumlandığında ve bütün çalışmalar incelendiğinde Güney Marmara'daki fay yapısının şeklinin sıçramalı (step-over) ve transtansiyon yapıya sahip oldukları sonucuna varılmıştır. Faylar eğim atım birleşene sahip olan sağ yönlü doğrultu atımlı faylar ve bu fayların kuzeyinde oluşan normal faylar gözlenmiştir. Diğer bir sonuç ise; çalışma alanındaki tektonik modelin bu fayların etkisi altında oluşan yarım graben yapısı olduğu düşünülmektedir. Graben yapısı içindeki tabakaların güneye doğru eğimlendiği ve kuzey yönüne doğru kama yapısı oluşturduğu bütün hatlarda gözlenmiştir. Tüm güney şelfin güney yönüne doğru saatin tersi yönünde rotasyon hareketi içerisinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Researched by many scientists active tectonics of the Marmara Sea which is formed under the effects of the North Anatolian Fault Zone (NAFZ). 3000km of high-resolution multi-channel seismic reflection data and the CHIRP data were collected onboard K.Piri Reis within the scope of the TAMAM project in the summer time of the years of 2008 and 2010 in the Marmara sea. In addition, 800km of high-resolution multi-channel seismic reflection data were acquired with 1500m of streamer and seismic records of 240 channels within the scoop of European Seas Observatory Network (ESONET-Marmara DM) project being supported by the EU's sixth framework program in June 2010. These data have been added to the other present multi-channel seismic reflection data to create a database. Multichannel seismic data in the study area which is between Gulf of Gemlik and the Kapidag Peninsula on the southern shelf of the Marmara Sea, are processed for the investigation of the continuity of the middle splay at the southern shelf of the NAF and its fault geometry. The direction shown on the fault map, created as a result of step-over faults which are thought to affect the North Anatolian Fault dextrally. However these faults cannot be traced back to the Holocene unit which was active in previous years, but it was observed that their recent activity reached to the Holocene unit. There are active faults present in Holocene between the southern Armutlu Peninsula and northern Mudanya. It has been reached to the conclusion that when all the faults are reviewed and examined at the fault structure of South Marmara; it is punctuated (step-over) and has transition structure. It has been observed that faults with the right lateral step-over faults and normal faults occur on the north side of these faults. Another result is; the tectonic model in the study area is considered to be the half-graben structure formed under the influence of these faults. The faults which were formed in Graben structure were observed to be inclined towards the south direction and were formed as a wedge structure in a northerly direction in all fault lines. It has been reached to the conclusion that all southern shelves are in counter-clockwise rotation.