Maden işletmelerinde kaza ve risk analizlerinin geliştirilmesi

Abstract

İş sağlığı ve güvenliği açısından, çalışanlar için hayati riskler taşıyan sektörlerin başında madencilik faaliyetleri yer almaktadır. Madencilikte yaşanan ve genellikle ağır sonuçları olan iş kazalarını bertaraf etmek için kapsamlı bir risk analizi yapılmalı ve bu analiz sonuçlarına göre de gerekli iş güvenliği önlemleri alınmalıdır. Bu çalışma, madencilikteki başlıca tehlike kaynakları ile ilgili olarak risklerin analizi ve değerlendirmesi için yarı sayısal bir metot önermektedir.Çalışmada öncelikle, günümüzde madencilikte kullanılan ve kullanılması muhtemel risk analizi metotları belirlenmiştir. Bu metotlardan hata türleri ve etkileri analizi, olay ağacı analizi ve kontrol listeleri örnek risk analizi modelleri olarak kullanılmıştır. Yeni bir risk skoru formülü elde etmek için, şiddet parametresi haricinde `iş kazası olasılık skoru` ve `mevcut isg skoru` olmak üzere, derece aralıkları bir ile on arasında değişen iki adet parametre ortaya konulmuştur.Ülkemizde farklı çalışma koşullarında kömür ve metal madeni üretimi yapan beş farklı firma örneği göz önünde bulundurularak yaptırılan anketler neticesinde `iş kazası olasılık skoru`, `şiddet` ve `mevcut isg skoru` parametrelerinin katsayıları; aritmetik ortalama, logaritma ve regresyon analizi yöntemlerinden faydalanılarak belirlenmiştir. Bu katsayılar neticesinde de yeni bir risk skoru formülü belirlenmiştir.Elde edilen bu verilerle Java yazılım dili kullanılarak, madencilik sektöründe iş sağlığı ve güvenliği alanında verimli bir şekilde kullanılacağı düşünülen bir risk analizi yazılımı geliştirilmiştir. Geliştirilen bu yazılım, kömür ve metal madenciliğinde üretim faaliyetinde bulunan ve farklı çalışma koşullarına sahip iki farklı kapalı işletmeye uygulanmış ve yazılımın verimli olduğu gözlenmiştir.

In terms of occupational health and safety, mining activities take place at the beginning of the sectors that are vital risks for the employees. A comprehensive risk analysis should be conducted to eliminate occupational accidents, which are generally experienced in mining, and the necessary safety measures should be taken according to the results of this analysis. This study proposes a semi-numerical method for the analysis and evaluation of risks related to the main sources of danger in mining.In the study, first of all, risk analysis methods which are used in mining and which are likely to be used are determined. The failure mode and effects analysis, event tree analysis and checklists were used as sample risk analysis models. In order to obtain a new risk score formula, two parameters ranging from one to ten degrees were introduced, with the exception of the severe parameter, `work accident probability score` and `current work security score`.As a result of the surveys conducted in our country considering the example of five different companies producing coal and metal mine under different working conditions `work accident probability score`, `severe` and `current OHS score` coefficients of parameters; arithmetic average, logarithm and regression analysis. As a result of these coefficients, a new risk score formula was determined.With this data, we developed a risk analysis software which is thought to be used efficiently in the field of occupational health and safety in the mining sector by using Java software language. The developed software was implemented in two different closed operations with different operating conditions in the production of coal and metal mining.