Koroner arterler ve koroner by-pass ameliyatlarında greft olarak kullanılan damarların morfolojik özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Ill ÖZET Çalışmamızda yedi kadavra ve sekiz otopsiden elde edilen koroner arterlerden ramus interventricularis anterior(RİVA), ramus interventricularis posterior(RİVP) ve ramus circumflexus(RCF) ile, koroner by-pass operasyonlarında greft olarak kullanılan vena saphena magna (VSM), Arteria mammaria interna(AMI), arteria intercostalis posterior(AIC), arteria gastroepiploica dextra(AGED), arteria epigastrica inferior(AEI) ve arteria radialis(AR)'in morfolojik özellikleri incelenerek karşılaştırıldı. Bu damarlardan alınan örnekler, boy, çap, duvar kalınlığı ve histolojik özellikleri yönünden incelendi. Koroner arterlerden RIVA'nın 9.38 cm±1.84 boy, 2.53 mm±0.68 çap ve 299.12(j.m±41.55 duvar kalınlığı ile en yüksek değerlere sahip olduğu tespit edildi. Greft olarak kullanılan damarların uzunlukları yeterli olduğu görüldü. VSM'nin orta bölgesi, 3.25mm±0.51 ile çap yönünden koroner arter grefti olarak kullanım için en uygun bölgesi olarak bulundu. Greft olarak kullanılan arterlerden ise koroner arterlere en yakın çap değeri, ortalama 2.20mm±0.26 ile AR ve 2.12mm±0.27 ile AMI'ya ait olduğu bulundu. Oküler mikrometre yardımı ile greftlerin tunica intima ve tunica media kalınlıkları ölçüldü. En yüksek değer, 321.33nm±31.81 ile AR'e ait olduğu bulundu. Yapılan histolojik incelemelerle, koroner arterler ile AEI, AGED ve AR'nin musküler tipte, AIC ve AMI'nın ise elastik tipte oldukları görüldü. Koroner arterlere ait çap ve duvar kalınlıkları ile greft olarak kullanılan damarlara ait değerler tek yönlü varyans analizi metodu ile karşılaştırıldı ve istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu görüldü (p< 0.001). Duncan çoklu karşılaştırma testi kullanılarak koroner arterlerle greft olarak kullanılan damarların çap ve duvar kalınlıkları arasındaki benzerlik araştırıldı. AMI ve AİC'nin koroner arterlere en yakın değerlere sahip oldukları bulundu.

IV SUMMARY Comparison was made between the morphological properties of the coronary arteries including ramus interventricularis anterior(RİVA), ramus interventricularis posterior(RİVP), and ramus circumflexus(RCF) and six conduits (used as coronary artery graft); vena saphena magna(VSM), arteria mammaria interna (AMI), arteria intercostalis posterior(AIC), arteria gastroepiploica dextra(AGED), arteria epigastrica inferior(AEI), and arteria radialis(AR). The materials were harvested from seven cadavers and eight subjects who had died from nonvascular diseases. Lenght, lumen diameter, wall thickness, and histological structure were examined on the samples obtained from these vessels. The highest measurements of coronary arteries were obtained from RIVA samples, with 9.3 cm lenght, 2.53 mm diameter, and 299 jam wall thickness. The lenghts of all conduits were adequate for using as coronary artery graft. Mid segment of VSM was found as a more adequate part with 3.25 mm diameter. From arterial conduits, the most similar diameter value to coronary arteries was measured from AR as 2.20 mm and from AMI as 2.12 mm. The histological examination of the vessels demonsrated that the coronary arteries AEI, AGED, and AR were in muscular type, and AMI and AIC were in elastic type. The diameters and wall thicknesses of coronary arteries and the conduits were compared with one sided variance analysis, and found statistically significant differences(p< 0.001). The similarities between coronary arteries and the conduits were investigated by Duncan's multiple range test. It has been observed that, the values of AMI and AIC were the most similar to those of the coronary arteries.