Mürşide İçmeli`nin sanatı ve eserleri

Abstract

ÖZET Türk Plâstik sanatçıları içersinde Özgün Baskı alanın da kendine has bir yeri `bulunan sanatçı-eğitimci Mürşide İçmeli 30 yılı aşkın yoğun bir çaba sonucu hem yurt içi hem de uluslar arası düzeyde adını duyurmuş bir sanatç ımızdır. Türk grafik sanatlarnıın yurt içinde tanınıp sevilmesine bu sanat dalının Türkiye de yayılmasında büyük gayret ve çabaları ol muştur. 0, özgün baskı sanatını bir tarz, şekil olarak değil bir.yaşama biçimi olarak benimseyip sevmiştir, özgün baskı sanatı onun yaşamı içersinde sürekli yer alan çoğu zaman günün 24 saatinde onu meşgul eden bir olgudur. özgün baskı tekniklerinden gravür, kendine özgü bir leke ve çizgi tarzına sahip olması, kontrollü çalınma olanağı sağlaması, bilinçli kullanıldığı takdirde hiçbir teknikte el de edilemiyecek atmosfer özelliğini taşıması Mürşide İçmelinin bu tekniği benimsemesinde en önemli etkenler olmaktadır. Sanatçının, çalışmalarında hiçbir şeyi tesadüfe bırakmak istemiyen, resme koyduğu her çizgiyi defalarca kontrol etmeyi istiyen titiz bir kişiliğe sahip olması bu tarzı sevip benim semesine neden olmuştur. Bu medya kompozisyonların biçimlenmesinde büyük olanaklar sağladığı için ısrarla bu teknikte bıkıp usanmadan çalışmayı sürdürmüştür. Bu teknik, diğer duy gularını ve biçim anlayışını daha rahat ifade etme olanağı vermektedir. Sanatçının aynı zamanda, başladığı bir iste uzun süre çalışmayı seviyor olması ve isi sonuna kadar götürmeyi istemesi gravürü seçmesinin diğer nedenleri olmaktadır. Mürşide İçmeli, gravürü salt çoğaltmaya uygun olduğu için kullanmaz. Prensip olarak en çok 8-10 baskı yapar. Gra vürün anlatım olanakları ile kendi yapısal karekteri arasındaki ilişkiyi bildiği ve kendisi için en elverişli teknik ol duğundan seçmiştir. 129Daha çok insan resmi yapmaktan hoşlanan sanatçı insanı hiçbir zaman tek düşünmez, grublar halinde `birer simge olarak yapmaktadır. însan şekilleri, onun için kare, dikdörtgen, küre yarı yuvarlak, kemer biçimlerinde motifler gibi, geometrik biçim içinde 3^er alan veya düz bir yüzeyde hareketi ve çizgiyi gösteren bir doku unsurudur. Genellikle insanları geometrik biçimler içersinde göstermesinin bir nedeni de `metafizik` bir etki yaratmaya yardımcı olması içindir. Resimlerinde karamsarlık hakimdir. Genelde ölüm teması nı işler, birçok resimlerinde daha çok kitlesel ölümü vermek tedir. İçmeli yapıtlarında konuyu direkt, açık seçik anlaşılır biçimde ele almayı düşünmemektedir. İzleyicinin anlayışına hitap etmektedir. Konularını dışa vurumcu bir anlatım i- çinde vermektedir. Yapıtlarında plastik değerlerin organizas yonunu ön planda tutmak, konuyu daima yardımcı bir unsur olarak ele almaktadır. Resimlerinde teknik sadeliği, d©ğa üs tü duyarlığı ve gizemciliği görürüz. O'nun seçimleri yalın ve kararlıdır. Komnozisyon sürekli olarak siyahın ve simetrinin egemenliğinde kalmaktadır. Gelenekçi sitilizasyon bloklarının içine sığdırılmış konulu ayrıntılar da Mürşide îçmeli'nin değişmez tercihidir. Eserlerinde görülen primitivizm, yaşadığı toprakların binlerce yıllık geçmişinden bugüne değismiyen ilkel şematik düzeninin yirminci yüzyıl diliyle yüksek düzeyde bir sanatsal ifadesidir. O, gravürlerinde, geometrik biçimlemeler ve geometrik bölümlemelerden oluşan resim yüzeyinde, röliyef değerlerden, negatif ve pozitif biçimlerden geniş ölçüde yararla nır. Düz alanlarda kullandığı biçimler, örneğin: tekli yada negatif ve pozitif küreler, insan ve insan kümeleri, hacimli baskı amacına ters düşmeyen, röliyef etkiyi tamamlayan formcu, değerlerle anlatılmaktadır. Sanatçı, yapıtlarında teknolojinin ve yeni malzemelerin her türlü olanaklarından yarar lanmaktadır. Yarattığı biçimlerde kendi toplumsal değerleri- 130Daha çok insan resmi yapmaktan hoşlanan sanveçı insanı hiçbir zaman tek düşünmez, grublar halinde `birer simge olarak yapmaktadır. însan şekilleri, onun için kare, dikdörtgen, küre yarı yuvarlak, kemer biçimlerinde motifler gibi, geometrik biçim içinde 3^er alan veya düz bir yüzeyde hareketi ve çizgiyi gösteren bir doku unsurudur. Genellikle insanları geometrik biçimler içersinde göstermesinin bir nedeni de `metafizik` bir etki yarvemaya yardımcı olması içindir. Resimlerinde karamsarlık hakimdir. Genelde ölüm teması nı işler, birçok resimlerinde daha çok kitlesel ölümü vermek tedir. İçmeli yapıtlarında konuyu direkt, açık seçik anlaşılır biçimde ele almayı düşünmemektedir. İzleyicinin anlayışına hitap etmektedir. Konularını dışa vurumcu bir anlveım i- çinde vermektedir. Yapıtlarında plastik değerlerin organizas yonunu ön planda tutmak, konuyu daima yardımcı bir unsur olarak ele almaktadır. Resimlerinde teknik sadeliği, doğa üstü duyarlığı ve gizemciliği görürüz. O'nun seçimleri yalın ve kararlıdır. Komnozisyon sürekli olarak siyahın ve simetrinin egemenliğinde kalmaktadır. Gelenekçi sitilizasyon bloklarının içine sığdırılmış konulu ayrıntılar da Mürşide îçmeli'nin değişmez tercihidir. Eserlerinde görülen primitivizm, yaşadığı toprakların binlerce yıllık geçmişinden bugüne değismiyen ilkel şemveik düzeninin yirminci yüzyıl diliyle yüksek düzeyde bir sanvesal ifadesidir. O, gravürlerinde, geometrik biçimlemeler ve geometrik bölümlemelerden oluşan resim yüzeyinde, röliyef değerlerden, negveif ve pozitif biçimlerden geniş ölçüde yararla nır. Düz alanlarda kullandığı biçimler, örneğin: tekli yada negveif ve pozitif küreler, insan ve insan kümeleri, hacimli baskı amacına ters düşmeyen, röliyef etkiyi tamamlayan formcu, değerlerle anlveılmaktadır. Sanveçı, yapıtlarında teknolojinin ve yeni malzemelerin her türlü olanaklarından yarar lanmaktadır. Yarvetığı biçimlerde kendi toplumsal değerleri- 130