Grafik sanatlarında sanatsal amaçlı serigrafi tekniği ile yaklaşımlar

Abstract

En eski basım tekniği olan insan saçı veya ipekten yapılmış kalıpların ilk defa Çin ve Japonya'da kağıdın bulunmasından önceleri tekstil şablon tekniklerinin güzelleştirilmesinde kullanılmıştır. Fransa ve İspanya'da yapılan kazıdan anlaşıldığına göre ilk el şablon olarak kullanılmıştır. Serigrafi tekniğinde şablon yada kalıp hazırlama: a)- Fotoşablonlarla, b)- Foto Emülsyonlarla, c)- Elle Hazırlama (Manuel Şablonlarla yapılmaktadır. Genel olarak bir cm.2 yüzeyinde 20 bin delik olabilen ipek üzerine yapılmış şablonun açık kısmından kağıda veya herhangi bir yüzeye raklenin çekilmesiyle boya geçer. Bunun bir çok tekniği vardır. Fotoemülisyon; ışıklı masada 3-15 dakika süre ile pozlanır. Film yada aydınger üzerine çizilen resmin koyu kısımları ışık görmediği için tazikli suda yıkadığımız zaman dökülür. Açık kalan kısımlardan boya geçer. Serigrafide; genellikle emici gıramajı yüksek kağıtlar kullanılır. Serigrafinin orijinalliği için geçerli olan şartlar vardır. Bunlar eserin adının be lirtilmesi, boyutu, tekniği, kalıbı, basım tarihi, trajı ve kaç adet basıldığı. Serigrafi satışının belirli kuralları vardır: Bunlar trajın yüksekliği, tazminat, bilerek susma ve yıllanmak. Türkiye'de serigrafi 70'li yıllardan bu güne gelişmeler göstermiştir. Süleyman Saim Tekcan, Burhan Doğançay, Hasan Pekmezci gibi sanatçılar serigrafi tekniğinin Türkiye'de benimsenmesini ve uluslararası temsilini gerçekleştirmişlerdir. Özellikle son beş yıl içinde gelişim gösteren serigrafi yeni genç ustalar tarafından benimsendi. Serigrafi özellikle kapak çalışmaları, afişler gibi alanlarda da kullanılmaya başlandı. En önemlisi alıcısı arttı. Bu gün sevinilecek olay sanatsal serigrafi alanında çalışan ressamlar vardır bunlar: Güler Akalın, Erdal Alantar, Gül Derman, Burhan Doğançay, Veysel Erüstün, Süleyman Saim Tekcan, Hasan Pekmezci, Sema İlgaz, Hasip Pektaş, Mehmet Özer, Kadri Özayten, Şenol Yarozlu, Yılmaz Aysan, Devabil Kara gibi sanatçılardır. Dünyada kullanılan tekniklerin sentezi sonucunda kendi beş orijinal çalışmalarımdan örnek ve açıklamalar ile sanatsal amaçlı yeni bir tarz ortaya koymaya çalıştım.