Temsili vekalet ilkesi çerçevesinde Türkiye`de seçmen-milletvekili ilişkisi

Abstract

ÖZET Demokrasi günümüzün egemen siyasal sistemidir. Toplum şartları, demokrasinin temsili bir nitelik taşımasını zorunlu kılmaktadır. Bir ülkenin siyasal sisteminin temsili demokrasi olup olmadığının saptanabilmesi için, o sistemin taşıması gereken asgari unsurlar `halk/ millet egemenliği`, `siyasal partiler` ve `seçim`dir. Türkiye, söz konusu unsurların gerçek anlamıyla var olduğu bir temsili sisteme 1950 yılında sahip olmuştur. Demokrasinin hayata geçirilmesinin zorunlu koşulu olan temsil ilişkisi, aynı zamanda demokrasinin en sorunlu noktasını da oluşturmaktadır. Çünkü demokratik sistemlerde yaşanan sorunların büyük kısmı, temsil ilişkisinin ortaya çıkardığı yöneten- yönetilen ayrımından kaynaklanmaktadır. Türkiye, temsil ilişkisi bağlamında söz konusu sorunları 1950 yılından beri yaşamıştır ve halen de yaşamaktadır. Hatta son on yılda bu sorunlar bir temsil krizine dönüşmüştür. Bu olumsuz durumda hukuksal yapının, siyasal parti yapısının, seçim sisteminin, temsilcilerin işlevlerinin ve toplumun genel siyasal kültür yapısının, kısacası temsil ilişkisinin tüm unsurlarının sorumluluğu vardır. Bunun yanında özellikle son on yılda Türkiye'nin siyasal sisteminin değişmesi, Parlamenter Sistem'in terkedilerek Başkanlık Sistemi'ne geçilmesi gerektiği ile.*, i sürülmektedir. Oysa ki tür ve biçimi ne olursa olsun, demokratik bir sistemin temel unsuru temsil ilişkisidir. Bu bakımdan Türkiye'de temsil ilişkisi bağlamında ortaya çıkan mevcut sorunlar giderilmediği, temsil ilişkisinin unsurları demokratik bir yapıya kavuşturulmadığı sürece uygulanan sistemin tür ve biçiminin ne olduğunun pek bir anlamı yoktur.

ABSTRACT Democracy is the dominant political system in these years. Social circumstances enforce that democracy must be representative. In order to decide whether a country's political system is a representative democracy or not, we have to find minimum three qualities: 1. people's/ national sovereignty 2.political parties 3. election. In 1950 Turkey had a representative system in which those three qualities existed in a real sense. On the other hand representation relationship, which is a must for putting democrasy into life, is the most troublesome part of democracy as most of the problems that are seen in democratic systems originate from the separation of governors and those who are governed, which is due to representative relationship. Turkey has had the problems that have been mentioned above since 1950. Moreover, in the last decade yhey have turned into a representation crisis. In this negative situation; the body of the law and political parties,the election system, functions of representatives and the general political and cultural situation of the society have their own parts. In short,all the elements of representation relationship are responsible from this situation. On the other hand, especially in the last decade some ideas about changing the political system in Turkey and having Presidential system instead of Parlimentary System have been putting forward. But no matter its kind and content,the main element of a democratic system is the representation relationship. For this reason, the kind and content of the applying system will not make any sense as long as the current problems originate from the representation relationship in Turkey are not solved and elements of representation relationhip are not restored according to democratic regulations.