1990-2002 Yıllarında yaşanan ekonomik krizler ve Türkiye ekonomisine etkisi

Abstract

ÖZET 1980'li yıllar boyunca küreselleşme hız kazanmış, bu durum ekonomik kriz kavramını önemli bir konu haline getirmiştir. Gelişmekte olan bir çok ülkenin ekonomik ve finansal yapılarının bu açılıma uygun olmadığından dolayı son yirmi yıldır önemli boyutlara ulaşan krizler yaşanmıştır. Ekonomik kriz, bir süreçte ani dönüşüm olarak tanımlanabilir. Krizler üretim, istihdam ve fiyatlar genel seviyesindeki ortaya çıkan ani dalgalanmalardan kaynaklanabilir. Uygulanan döviz kuru sistemi, reel ekonominin rekabet ve dinanizmi, siyasal rejim kriz nedenleri arasında sayılabilir. Ekonomik krizler ülkeler arasındaki bağların giderek artması nedeniyle sadece krizin yaşandığı ülkeyi değil diğer ülke ekonomilerini de etkilemektedir. Türkiye, yaklaşık on yılda bir kriz yaşamaktadır. Ayrıca dünya ekonomisinde yaşanan krizler Türkiye'yi etkilemektedir. Türkiye'de çözülemeyen ekonomik sorunlar, yaşanan krizlerin temel unsurlarını oluşturmaktadır. Yüksek ve değişken enflasyon, büyüme hızındaki dalgalanmalar, cari işlemler açığı, dış ticaret açığı, yüksek faiz oranları, kamu açığının borçlanmayla finansmanı gibi nedenler Türkiye'de yaşanan krizlerin ortak paydası olarak değerlendirilebilir. Bu çalışmanın amacı 1990-2002 döneminde Türkiye'de ve Dünya'da yaşanan krizleri incelemektir. Konu üç bölümde incelenmiştir. İlk bölümde ekonomik kriz kavramı, krize ilişkin yaklaşımlar ve istikrar politikaları incelenmiştir. İkinci bölümde ise dünyada yaşanan ekonomik krizler ve bu krizlerin Türkiye ekonomisine etkisi incelenmiştir. Üçüncü bölümde ilk olarak 1990-2002 döneminde yaşanan krizler incelenmiştir. Kriz göstergeleri ve Döviz Piyasası Baskı Endeksi çerçevesinde yaşanan krizler değerlendirilmiştir. V

ABSTRACT Globalization speeded up during the years of 1980. In this manner economic crisis to come to important matter. Because of economic and financial structure are not suitable for globalization, the emerging countries have important crisis in the last twenty year. Economic crisis is defined as suddenly transformation in the process. Suddenly change in output, employment and prices, exchange system, political regime are cause of the economic crisis. Economic crisis is effected to other country economies. In the world economic crisis are also effected to Turkey economy. Turkey have economic problem and this problems are caused economic crisis. High inflation rate, transformation in output rate, currency overvaluation, fiscal deficits, large current account deficits, high interest rate are common problem in the Turkey's crisis. The aim of this study is to research crisis in the Turkey and world in 1990- 2002 period. The subject has been considered in three parts. In the first part economic crisis, theory and stabilization policy have been discussed. In the second part, economic crisis in the world and effect of this crisis in Turkey economy have been discussed. In the third part, economic crisis in Turkey economy in 1990-2002 period have been discussed. Economic crisis have been discussed according to crisis indicators and Exchange Market Pressure İndeks. VI