Türk ve Avrupa Birliği Rekabet Hukuklarında uyumlu eylemler

Abstract

ÖZET Doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışmada Türk ve Avrupa Birliği Rekabet Hukuklarında Uyumlu Eylemler konusu incelenmiştir. Avrupa Topluluğu Antlaşmasının 81. maddesi, üye ülkeler arasındaki ticareti olumsuz yönde etkileyebilecek, ortak pazar dahilinde rekabeti kısıtlayıcı, engelleyici ya da bozucu amaç ve etkiye sahip teşebbüsler arası danışıklı ilişkileri yasaklamaktadır. Bu anlamda m.81*in ihlâl edilmiş olması için; 1)teşebbüsler arasında anlaşma, karar ya da uyumlu eylemlerin olması, 2)bunun üye devletler arasındaki ticareti olumsuz yönde etkilemeye müsait olması ve 3}ortak pazar dahilinde rekabeti kısıtlama, engelleme ya da bozma amacı ya da etkisine sahip olması gerekir. Rekabetin Korunması Hakkında Kanunumuzun 4. maddesine göre de, doğrudan ya da dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan ya da bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı ve yasaktır. Rekabetin Korunması Hakkında Kanunumuzun 4. maddesi, Avrupa Topluluğu Antlaşmasının 81. maddesine uygun olarak düzenlenmiştir. Uyumlu eylemlerin varlığı için, öncelikle, teşebbüsler arasında bir bağlantının ve bu bağlantıya istinat eden paralel davranışların varlığının gösterilmesi gerekir. Türk ve Avrupa Birliği rekabet hukuklarında uyumlu eylemlerin düzenlenme amacı anlaşma (ya da karar) olarak nitelendirilmeyecek teşebbüslerin yasa hükümlerini dolanma amacı taşıyan danışıklıktı davranışlarını engelleyebilmektir. Kanaatimizce, uyumlu eylemler Türk ve Avrupa Birliği rekabet hukuklarının anahtar kavramıdır. Zira uyumlu eylemler, rekabet kurallarının daha geniş kapsamlı uygulanabilmesi; emarelere ya da birtakım ölçüt ve karinelere dayanılarak rekabetin korunabilmesi için kullanılmaya oldukça elverişlidir.

ABSTRACT In this work prepared as a doctoral thesis, the issue regarding Concerted Practices in Turkish and European Union Competition Laws have been analysed. Article 81(1) of European Community Treaty prohibits as incompatible with the common market collusion that may affect trade between member states and that has the object or effect of restricting competition. To infringe article 81(1), three conditions must be satisfied. There must be: 1) agreement, decision or conceited practices between undertakings, 2) which may effect trade between member states, and 3) which has the object or effect of restricting competition within the common market. Under the article 4 of Turkish Competition Act (Rekabetin Korunması Hakkında Kanun), agreements and concerted practices between undertakings and decisions and practices by associations of undektakings which have, directly or indirectly, as their object or effect the prevention, restriction or distortation of competition or which shall be prevented, restricted or distorted it, are prohibited. Concerted practices (Uyumlu eylemler) in article 4 of Turkish Competition Act correspond to concerted practices in article 81 of the EC Treaty. A concerted practice mainly has three elements: contact between undertakings, be it or direct or indirect; subsequent parallel behaviour in the market; and causality between the two. The object of the Turkish Competition Act and EC Treaty in creating the concept of concerted practice is to forestall the possibility of undertakings evading the application of competition rules by colluding in an anti competitive manner falling short of a definite agreement (or a decision). Concerted practice must be a key concept under Turkish and EU competition laws. Owing to concerted practice, Competition Authorities must be able to apply article 81 and 4 broadly and rely on circumstantial evidence and deductive reasoning and presumptions to establish a violation of the Act or the Treaty. VI