Karaburun Yarımadası arkeolojik kültür envanteri

Abstract

ÖZET Karaburun yarımadası İzmir'in girişinde ve kuzey batısında yer alır. Balıklıova ve Gerence koyları arasındaki hattın kuzeyinde kalır. Yarımada oldukça engebeli bir yapıya sahiptir. Bozdağlar yarımadayı boydan boya keser. Bozdağların yüksekliği 1218 m. dir. Yarımadanın büyük bir kısmında dağların denize dik bir şekilde inmesi nüfus, yerleşme ve arazi kullanımını büyük ölçüde etkilemiştir. Ancak buna rağmen Mordoğan, Yeniliman, Badembükü, Denizgiren ve Karareis gibi yerleşimler düzlüktür. İzmir körfezi boyunca kuzey ve batı kıyıları çok güzel manzaralı koylara sahiptir. Bunlardan bazıları Kumburnu, Çatalkaya körfezi. Mordoğan İskelesi, Ardıç, Kaynarpınar, Boyabağı, Karaburun Îİskelesi, Denizgiren, Karareis ve Gerencedir. Yarımada üzerinde yaptığımız yüzey araştırması sonucunda ele geçen keramik parçalarını incelememiz sonucunda Kalkolitik Çağ'dan günümüze kadar yerleşikliği görülür. Daha önce yapılmış çalışmalar sonucunda Alt Paleolitik Çağ'dan beri yerleşikliği görülmüştür. Çalışmamız sırasında yüzey araştırması sonucu topladığımız keramik parçalarıyla kültür envanteri oluşturmaya çalıştık. Ele geçen bu keramik parçaları ile insanların hangi dönem de, yarımadanın neresinde yerleştiklerini tespit ettik. Ele geçen bol miktardaki amphora parçası ile antik dönemde insanların zeytincilik ve bağcılıkla uğraştıklarını ve daha çok kıyı yerleşimlerinde yaşadıklarını tespit ettik. Bu yerleşimlerin bazılarında günümüzde hala yerleşim sürerken bazılarının ise terk edildiğini görüyoruz. Karaburun yarımadası çevresindeki yerleşimlere göre yavaş bir gelişim göstermesine rağmen son dönemlerde giderek artan bir ilgi odağı olmaya başlamıştır. Gerçekleştirdiğimiz bu çalışma bizden önce yapılmış olan çalışmaların bir devamı niteliğinde olup, bizden sonra yapılacak çalışmalar için bir önbilgi olması özelliğiyle önem taşımaktadır.

ABSTRACT The Karaburun Peninsula is situated on the entrance of the Izmir Bay and to the north-west of İzmir. It lies to the north of the line between Bahkliova and Gerence. The peninsula has quite a hilly nature. The Bozdağ mountains cut the Karaburun area form the beginning to the ed. The highest peak of this chain is 1218 meters. The vertical descend of the mountains to the ea has affected the population and settlement numbers, and the area usage here. Besides this hilly topography, most of the parts of the settlements like Mordoğa, Yeniliman, Badembfikü, Denizgiren and Karareis are plain. The northern and western coasts among the İzmir Bay have inlets with beautiful scenes. Some of these are; Kumburnu, Çatalkaya Körfezi, Mordoğan İskelesi, Badembükü, Denizgiren, Karareis and Gerence. The Mediterranean climate is seen in the region. As a result of the survey tat we conducted in the peninsula, sometimes dense and sometimes scarce settling can be seen in the region, beginning with the Chalcolithic Age. However, some former surveys indicate a sequence beginning with the Lower Palaeolithic period for the region. During our study, we tried to survey nearly the whole peninsula and to form an archaeological cultural inventory, with the help of the ceramic shards. These shards display the choices that were made in the peninsula; in which period it was chosen to be settled, and which parts of the peninsula was able to be live in. The density of the collected amphora shards on the coast indicate that, while olive and wine production had a great importance, the overseas trade was also a subsistence source. Although some of these settlements are still being settled, some of them seem to be abandoned. Since the development in the VIregion shows a slow process corresponding to the neighbouring regions because of being a peninsula, the Karaburun Peninsula is a region worth investigation. The study we conducted is a continuation of the preceding studies and a former data for the possible subsequent ones, and that is why have quite importance. VII