The ideology of lexical choices in the Turkish translations of Oliver Twist

Abstract

Ağustos 2006'da Radikal Gazetesi Milli Eğitim Bakanlığı tarafındanonaylı `100 Temel Eser' adlı dünya klasikleri listesindeki yapıtların tahrifatauğramış versiyonlarıyla ilgili bir `skandalı' ortaya çıkardı. Gazete, bir takımİslam eğilimli yayınevlerinin, ünlü dünya klasiklerini kendi İslam ideolojileriyleharmanlayarak yayımladıklarını tespit etti. Bu konu, eğitim, edebiyat ve çevirigibi çeşitli ve aynı zamanda birbirleriyle ilintili alanlardan insanların dikkatiniçekti.Bu tezin amacı, Charles Dickens'ın en ünlü yapıtlarından Oliver Twist'in(1838) Timaş, Damla, Nehir, Karanfil ve Tomurcuk Yayınevleri tarafındanyayımlanan beş farklı kısaltılmış Türkçe versiyonunun ideolojik yönünü, çevirisürecinde yapılan sözcük seçimleri açısından irdelemektir. Bu çalışmada,ideoloji kavramı,Türkçe versiyonları oluşturduğu varsayılan yayınevlerinindünya görüşlerini teşkil eden inanç ve değerler bütününe gönderme yapan,söylemsel bir uygulama olarak algılanmaktadır.Oliver Twist' in beş Türkçe versiyonundaki birçok noktanın çevirisürecinde ideolojik odaklı yönlendirmelere uğradığı Eleştirel SöylemÇözümlemesi (ESÇ) ile ortaya konmuştur. Şöyle ki, özgün metin ile beş farklıkısaltılmış Türkçe versiyonunun arasında çok fazla farklılık olduğugörülmektedir. Bu farklılıklar, dinsel-muhafazakar odaklı ideolojininmüdahalesini göstermektedir. Bu tez, ideoloji ve çeviri ilişkisini örneklemçalışması yoluyla inceleyerek, gelecekte başka çalışmaların önünü açacaksorular gündeme getirmeyi amaçlamaktadır.

In August 2006, Radikal Daily uncovered a `scandal? concerning thedistorted versions of the world?s classics indicated on a booklist named `100Essential Readings? approved by the Turkish Ministry of Education. Radikalfound out that some Islamist-oriented publishers printed and released wellknownworld?s classics by inserting their Islamic ideology into them. This issuehas drawn the attention of people from diverse and, at the same time,interrelated fields such as education, literature, and translation.The aim of this thesis is to scrutinize the ideological aspect in fivedifferent abridged Turkish versions of Charles Dickens? Oliver Twist (1838)published by Timaş, Damla, Nehir, Karanfil, and Tomurcuk Publishing Housesin terms of the lexical choices made in the translation process. Ideology isregarded as a discursive practice referring to a set of beliefs and values thatconstitute the world-views of the publishers that are assumed to have producedthe versions.Through Critical Discourse Analysis (CDA) of its five Turkish versions,it has been found out that several points in Oliver Twist have been subject toideologically-oriented manipulations in the translation process. That is, thereseems to be a great number of discrepancies between the original Oliver Twistand its five different abridged Turkish versions. These discrepancies signal theintervention of a religious-conservative ideology. By exploring the relationshipbetween ideology and translation through a case study, the thesis also aims toraise further questions that shall be taken up in future studies.