Humatların koyunlarda rumen parametreleri ve bazı kan değerleri üzerine etkisi

Abstract

Farklı seviyelerdeki humat bileşiklerinin asitlerin rumen fermentasyonu parametreleri, rumen protozoa sayısı ve bazı kan değerleri üzerine etkilerini incelemek amacıyla yürütülen araştırmada hayvan materyali olarak, rumen kanülü takılmış 4 adet 1.5 yaşlı morkaraman koçu kullanıldı. Kaba/konsantre yem oranı 70/30 olarak ayarlandı. Humat preparatı Bovifarm konsantre yeme %0, 0.1 0.2 ve 0.4 olacak şekilde katıldı. Araştırma 4x4 latinkare deneme desenine göre yürütüldü. Her bir dönem 14 günü adaptasyon, 6 günü örnekleme olmak üzere 20 gün sürdürüldü.Araştırma sonunda rumen sıvısı pH'sı, NH3-N düzeyi ile Uçucu Yağ Asiti (TUYA), TUYA içinde asetik asit, propiyonik asit, bütürik asit ve asetik asit/propiyonik asit oranlarının humik asitlerden ve seviyelerinden önemli derecede etkilenmediği saptandı (p>0.05). Rumen protozoa sayısı bakımından kontrol grubu ile humat içeren gruplar arasında görülen farklılıkların önemli olmadığı tespit edildi (p>0.05).Kan örneklerinde yapılan analizler sonucunda kontrole göre humatların ve dozlarının serum total protein, albumin, trigliserit, kalsiyum, fosfor ve VLDL üzerine etkisinin önemli olmadığı, ancak humatların tüm düzeylerinin kan serumu kolesterol ve LDL düzeyini düşürdüğü (p<0.05), HDL düzeyini ise özellikle %0.2 ve 0.4 humat içeren gruplarda önemli (p<0.05) derecede arttırdığı tespit edildi.Anahtar Sözcükler: Humat, rumen fermantasyonu, protozoa sayısı, kan değerleri.

This study was conducted to investigate the effects of different levels of humate on ruminal fermentation parameters, protozoa count and some blood values in sheep. Four ruminally cannulated Morkaraman rams, 1.5 years old, were used in 4X4 Latin square desing for 14 day adaptation and 6 day sampling periods. The animals were offered 70% forage and 30% concentrate supplemented with 0.0, 0.1, 0.2 and 0.4% humate (Bovifarm®). Humic acid supplementation did not effect the ruminal pH and ruminal ammonia-N (p>0.05). Neither Total Volatile Fatty Acid (TVFA) concentration nor the proportion of acetic acid, propionic acid, butyric acid and acetic/propionic acid ratio in TVFA were affected by humate supplementation. There was no different amoungt group in protozoa counts (p>0.05).In blood samples, there were no significant differences among levels for serum total protein, albumin, triglyceride, calcium, phosphorus and very low-density lipoproteins (VLDL). On the other hand, all levels of humate decreased (p<0.05) the serum cholesterol and low-density lipoproteins (LDL), but increased (p<0.05) the high-density lipoproteins (HDL) levels in groups supplemented with 0.2 and 0.4% humate.Key words: humate, rumen fermentation, protozoa count, blood values.