On dokuzuncu yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu`nun eko - lojistik analizi: Kırım Muharebesi örneği

Abstract

Ticari hayatta, tüketici ile tedarik merkezi arasındaki finansal kaynak ve bilgi akışına denk gelen lojistik kavramı, ondokuzuncu yüzyılın ortalarına kadar yaygın bir kullanım alanı bulamamıştır. Buna karşın lojistik kavramı, askeri anlamda da oldukça geniş bir alana hükmetmektedir. Literatürde savaş sanatı olarak da ele alınan sefer lojistiği, Osmanlı Devleti'nde kendisini esas olarak ikmal faaliyetlerinin organizasyonu olarak göstermiştir. Bu bağlamda Osmanlı Devleti'nin, Avrupa ve Asya'da varlık gösteren büyük imparatorlukların kitlesel çaptaki orduları nasıl seferber edebildikleri her zaman araştırmaya değer bir konu olmuştur. Kırım Muharebesi bu açıdan, Avrupa siyasi tarihinde yarattığı kırılma kadar, savaşan devletler açısından savaş lojistiği anlamında da köklü değişikliklerin yaşandığı bir dönüm noktası olmuştur. Bu çalışmada Osmanlı Devleti'nin 19. yüzyıl sefer lojistiği ve bu bağlamda geliştirmiş olduğu ikmal organizasyonu, Kırım Muharebesi özelinde ele alınmaktadır. 21 Mayıs 1853'te Rus Devleti ile resmi ilişkilerin kesilmesiyle başlayan ve Osmanlı Devleti tarafından resmen savaş ilan edildiği 4 Ekim 1853 tarihine kadar geçen sürede gerçekleştirilen sefer hazırlıkları ile birlikte savaş süresince ikmal organizasyonlarını oluşturan sevkiyat, teçhizat, iaşe, ulaştırma – haberleşme, sağlık ve finansman faaliyetlerindeki gelişmeler tarihsel düzlemde incelenmektedir. Savaşa Osmanlı Devleti ile birlikte katılan müttefik orduların ikmallerinin gerçekleştirilmesini ve ilk dış borcun alınmasını da kapsayan bu süreç, Osmanlı Devleti açısından savaş lojistiği anlamında pek çok yeniliği de beraberinde getirmiştir. Anahtar Kelimeler: Kırım Muharebesi, Sefer Lojistiği, İkmal Faaliyetleri, Askeri Devrim.

The consept of logistics which corresponds to the flow of financial resource and information between costumer and supply center in the commercial life was not widely used until the 19th century. In spite of this, the concept of logistics has an extensive coverage in terms of military perspectives. The logistics of war which is also considered as the art of war in the literature, has primarily realized as the organization of supply activities in the Ottoman Empire. It has been a very popular issue how Ottoman Empire and the other huge empires existed in Europe and Asia could mobilize the massive armies. In this respect the Crimean War has been a milestone in terms of the states which took part in this war. In this study, the 19th century Ottoman war logistics and supply organization, developed related to it have been examined in the case of the Crimean War. The preparations for campaign between the time period that has started with the nonintercourse between Ottoman Empire and Russia in the 21st May in 1853, till the formal declaration of war by Ottoman Empire in the 4th October in 1853 and the developments in despatching, armament, provision, transportation – communication, sanitary and financial activities which form the supply organizations during the war is analyzed in the historical extent. The process which includes implementing the supply of allies and borrowing from the foreign states for the first time has led to many innovations on war logistics in terms of Ottoman Empire. Keywords: Crimean War, War Logistics, Supply Activities, Military Revolution.