Makro ekonomik göstergelerin hisse senedi fiyatlarına etkisi: Uganda Menkul Kıymetler Borsası üzerine bir uygulama

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Ocak 2007 ile Kasım 2014 tarihleri arasındaki aylık zaman serisi verilerini kullanarak Uganda Menkul Kıymetler Borsası'ndaki borsa fiyatları ile makroekonomik göstergeler arasındaki ilişkiyi ve korelasyonu ortaya koymaktır. Makroekonomik göstergeler ( özellikle de enflasyon, döviz kuru (ABD/UGX), faiz oranı ve M3 para arzı) ile Uganda Menkul Kıymetler Borsası'ndaki borsa fiyatları arasındaki istatiksel ilişkinin kapsamını belirlemek için yapılan veri analizinde Statistica V.12 isimli bilgisayar yazılımı kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre bu faktörlerin, USE endeksi üzerinde %77 oranında bir etkisi bulunmaktadır. Araştırmada çoklu regresyon analizi kullanılmış ve anlamlılık düzeyi, ekonomi bilimlerinde standart değer olan 0.05 (%5) olarak kabul edilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkinin tanımlanmasında Pearson korelasyonu kullanılmıştır. Bu çalışma; özellikle enflasyon, döviz kuru, faiz oranı ve para arzı gibi bağımsız değişkenlerin, USE hisse senedi endeksi üzerinde önemli bir etkisinin olduğunu ortaya koymuş ve Uganda borsasının daha çok yerel faktörlerdeki değişikliklere göre şekillendiğini göstermiştir. Ayrıca bu çalışmanın sonuçları, döviz kurununun USE hisse senedi endeksindeki etkileyen en önemli faktör olduğunu ortaya koymaktadır. Kısaca belirtmek gerekirse; enflasyon, döviz kuru ve faiz oranı hisse senedi fiyatları üzerinde olumsuz bir etki yaratmaktadır. Fakat para arzı ve hisse senedi fiyatları arasındaki ilişki pozitiftir.Anahtar kelimeler: Uganda Menkul Kıymetler Borsası, Makroekonomik Göstergeler, Hisse Senedi Endeksi.

The research study was undertaken to establish the relationship and correlation between macroeconomic indicators and stock exchange prices in Uganda Securities Exchange using monthly time series data from January 2007 to November 2014.Statistica V.12 computer software was used in data analysis to find out the statistical relationship and the extent/magnitude of the relationship between the macroeconomic indicators (particularly inflation, exchange rates (USD/Ushs), interest rate and money supply M3) and stock exchange prices in Uganda Security Exchange. According to the results these factors contribute up to 77% influence on USE index.Multiple regression was used and significance level of 0.05 (5%) which is typical in economics science was assumed. Pearson correlation was calculated to identify the correlation relationships between variables.The study showed that all the independent variables particularly inflation, exchange rate, interest rate and money supply have significant influence on USE share index implying that the stock market of Uganda seems to be driven more by changes in domestic factors. The results of this study reveal that Exchange Rate comes to be the most influential factor on USE Share index. In short, inflation, exchange rate and interest rate exert a negative effect on stock market prices. However, money supply and stock prices (SMP) are negatively associated.Keywords: Uganda Securities Exchange, Macroeconomic Indicators, Stock MarketIndex.