Raylı sistem yatırımları fizibilite etütleri ve yapım yöntemleri

Abstract

Sanayileşme ile birlikte büyük şehirlerin nüfusları hızla artmaya başlamıştır. Ulaşım şehirleşmenin en temel ihtiyaçlarından biri olarak ortaya çıkmıştır. İlk etapta 1860'li yıllarda kent içi ulaşım da raylı sistemler kullanılmaya başlamış, ancak özellikle 1950'li yıllardan sonra otomobil kullanımı hızla artmıştır. Ülkemizde de özellikle İstanbul'da 1950 yılına kadar kent içi raylı sistemler artarak 130 kilometrelere yaklaşmış, daha sonra dünyadaki özel otomobil kullanımına paralel olarak 1966 yılına kadar büyük bir bölümü sökülerek yerini karayollarına bırakmıştır. Oysa dünyada özel oto kullanımı artmaya devam ederken kent içi raylı sistemleri de ihmal edilse de artırılmıştır.Günümüzde, Türkiye'de yapılan raylı sistem yatırımı sayısı gittikçe artmaktadır. Bu yatırımların performanslarını değerlendiren çalışmalar ise bir o kadar kısıtlıdır. Türkiye'deki raylı sistem deneyimini inceleyen çalışmalar tek tek sistemler için yapılmakta olup, tüm sistemleri birbiriyle karşılaştırarak kapsamlı ve sistematik biçimde raylı sistem deneyimini bütün olarak inceleyen çalışmalar bulunmamaktadır. Bu yatırımların hangi beklentiler içerisinde planlandıkları ya da işletilmeye başlandıktan sonra beklentileri karşılayıp karşılamadıkları bilinmemektedir. Bu sebeple, raylı sistem yatırımlarının planlama aşamalarını, yatırım amaçlarını ve ortaya çıkan sonuçları araştıracak çalışmalara ivedilikle ihtiyaç vardır.Bu çalışma, Türkiye'deki raylı sistem yatırımlarının yapılabilirlik etütlerinin beklentileri karşılanıp karşılanmadığını ve nasıl yapılması gerektiğini araştırmaktadır. Bu beklentileri ortaya çıkarmak üzere özellikle İstanbul ve Kayseri kentlerinde hali hazırda işletilen raylı sistem yatırımları incelenmiştir. Raylı sistem yatırımlarının temel performans göstergeleri olarak maliyet ve yolcu sayıları tahminleri ile gerçekleşen durum verileri de toplanmış, karşılaştırmalı bir analiz yapılmıştır.Sonuç olarak, tüm sistemlerin ortak başarısının toplu taşın sistemindeki yolcu sayılarının artışına yaptıkları katkı olduğu gözlenmiştir. Bunun yanı sıra; yolcu sayısı tahminleri, maliyet tahminleri, entegre edilmiş toplu taşın sistemi, trafik sıkışıklığını azaltma, kente imaj kazandırma vb. konularındaki beklentileri karşılayamadıkları görülmüştür. Beklentiler ve ortaya çıkan sonuçlar arasında fark olduğu tespit edilmiştir.

With the industrialization of major cities began to rapidly increase their population. Transportation as one of the most basic needs of urbanization has emerged. The first stage in 1860s urban transport and rail systems in use began, but especially the 1950s, then car use has increased rapidly. In our country, especially in Istanbul until 1950 urban rail systems increased by 130 kilometers to come close, then the world's private cars in parallel to the use of a large part dismantled until the year 1966 where the highways have left. But while the world continues to increase private car use in urban rail systems are also negligible, although increasing.Today, the railway system in Turkey is increasing the number of investments. The studies evaluating the performance of these investments are limited. Rail systems studies in Turkey, investigated the experiences being made for the individual systems. In the other hand compare all the systems together in a comprehensive and systematic way to experience the rail system as a whole are not being studied. Which of these investments are expected to operate within the planned initiation of or did not meet the expectations it is not known. Therefore, the rail system in the planning stages of investment, investment objectives will be investigated and the result is needed urgently to work.This study is exploring the feasibility studies of investment in the rail system in Turkey expectations are met or not and also is exploring how to do that. For appearing this expectations especially in Istanbul and Kayseri cities already operated rail investments are examined. Cost and number of passengers forecast and actual case data were gathered as a key performance of Railway system investments indicators and comparative analysis was performed.As a result, the common success of all systems of public passenger transport system depends on increasing number of passengers was observed. Besides this, the estimated number of passengers, cost estimates, an integrated public transport system, reducing traffic congestion, to gain urban prestige, etc. subjects were unable to meet their expectations. Expectations and the differences between the outcomes have been identified.