Kayseri ili Hacılar ilçesi Sağlık Grup Başkanlığı bölgesinde 65 ve üzeri yaşlı nüfusun medikososyal sorunları ve bu sorunların çözümüne yönelik bir metodoloji denemesi

Abstract

95 ÖZET: KAYSERİ İLİ HACILAR İLÇESİ SA?LIK GRUP BAŞKANLI?I BÖLGESİNDE 65 VE ÜZERİ YAŞLI NÜFUSUN MEDİKO-SOSYAL SORUNLARI VE BU SORUNLARIN ÇÖZÜMÜNE YÖNELİK BİR METODOLOJİ DENEMESİ: Bu çalışma, Kayseri İli Hacılar İlçe Sağlık Grup Başkanlığı Bölgesi'nde yaşamakta olan 65 ve üzeri yaşlı nüfustaki 417 kişi üzerinde yapılmıştır. Araştırmanın amacı, bölge deki yaşlı nüfusun mediko-sosyal sorunlarım belirlemek ve araştırma grubuna yapılmış olan bir eğitim ve periyodik izlem çalışmasından hareketle, bölge ve ülke genelindeki bu sorunlara yönelik çözüm yollan önermektir. Araştırma grubundaki yaşlılara ilk önce bir genel değerlendirme çalışması yapıl mıştır. Bu değerlendirmede yaşlıların yaşam koşullan, kişisel özellikleri, medikal ve sosyal problemleriyle ilgili 120 soru içeren bir anket formu yüz yüze görüşme tekniği ile uygu lanmıştır. Aynca araştırma grubuna fizik muayene ve bazı laboratuvar teknikler uygulan mıştır. Araştırma grubundaki yaşlılar daha sonra müdahale (n=207) ve kontrol (n=210) gruplarına ayrılmış ve müdahale grubuna yönelik, hazırlanan bir eğitim materyali eşli ğinde eğitim ve üç ayda bir periyodik izlem çalışması yapılmıştır. Araştırmada bölgesinde, yaşlılann toplam nüfusun % 4.6'sım oluşturduğu tespit edilmiştir. Araştırma grubundaki yaşlılann % 66.9'u evli ohıp bu oranın erkeklerde % 89.6 ve kadınlarda % 45.8 olduğu görülmüştür. Aynı grupta okuma ve yazması olmayan yaşlılar ise % 71.7 oranında olup yine bu oranın erkeklerde % 44.3 iken kadınlarda % 97.2 olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırma bölgesinde yalnız yaşayan yaşlıların oram ise % 14.2 olup bu oran erkeklerde % 2.5 iken ve kadınlarda % 25.0'dır. Başlangıçtaki benzer verilerle karşılaştırıldığında, eğitim çalışması sonundaki `şu an ki sağlık durumu`nun iyi olduğunu belirtenler müdahale grubunda % 31.9'dan % 22.2*ye, kontrol grubunda ise % 30.0'dan % 17.3'e inmiştir. Çalışma sonrasında, bir yıl içerisinde herhangi bir sağlık kuruluşuna hiç başvurmayanların oranı % 23.7'den % 9.7'ye düşmüş, başvuru ortalaması ise 2.41± 2.50'den çalışma sonrasında 2.75 ±2.10'a çıkmıştır. Gruplara göre değerlendi rildiğinde başvuru ortalamasının başlangıçta müdâhale grubunda 2.24 ve kontrol gru bunda 2.52 iken, çalışma sonunda sırasıyla 2.69 ve 2.80 olduğu görülmüştür. Çalışma süresince, her iki grupta da yaşlılann yemek yeme, giyinme ve tuvalete gitme gibi günlük aktiviteleri yapabilme oranlarında pek fazla değişme olmazken; daha fazla efor gerektiren komşulan ziyaret, şehre gidip gelme ve bağ-bahçe işleriyle uğraşma gibi faaliyetlerin yapılması oranında gruplarla bir ilişki olmaksızın azalma görülmüştür.

96 SUMMARY: A METHODOLOGICAL STUDY CORRESPONDING THE MEDICO-SOCIAL PROBLEMS AND SOLUTIONS ON 65 YEAR -OLD PEOPLE AND OVER IN THE DISTRICT OF HACILAR IN KAYSERİ: This study was carried out on the 417 people who are 65 year-old and over people living in the district of Hacılar in Kayseri. The aim of this study is to determine medico-social problems of elderly population in the district and suggest the way of solu tions based on a periodical follow-up and educational study. First, a general evaluation study was done on the research group. In this evalua- tional study, the living conditions of the elderly, personal features, medical and social problems were evaluated by using face to face questionnaire method, physical examination and some laboratory investigations. After this step, the old people in the research group were subdivided into two groups as investigation and control groups. Quarterly periodical follow-up study was performed on investigation group by using an educational material. After 12 months, a general evaluation study on both investigation and control groups was conducted again. It was investigated if there are significant differences com pared with the findings of the initial evaluation. In this study, it has been found out that the old people constituted 4.6 % of all the population. Nearly 66.9 % of the elderly were married, 89.6 % in males and 45.8 % in females. The ratio of illiteracy in the elderly population was 71.7 %, the percentage being 97.2 % in females and 44.3 % in males. In the research group, the percentage of people living alone was 14.2 %, this ratio was 25 % in females and 2.5 % in males. Compared with the initial findings, at the end of educational and follow-up study, the percentage of people evaluating their `present health status well` decreased from 31.9 % to 22.2 % in the investigation group, and it dropped from 30.0 % to 17.3 % in the control group. While these mean application numbers were initially 2.24 in the investigation group and 2.52 in the control group; at the end of the study these numbers increased to 2.69 and 2.80, respectively. During the study period, there was no significant change in to cope with performing oneself daily activities like feeding, dressing, going to toilet, etc., in both groups. However, there was a decrease in the more energy requiring activities such as neighbor visiting, traveling the city and gardening in both groups.