Parkinson Hastalığı`nda trombositten zengin plazmada ve eritrositlerde lipid peroksidasyonu ve antioksidan mekanizmalar

Abstract

PARKINSON HASTALIGI'NDA TROMBOSİTTEN ZENGİN PLAZMADA VE ERİTROSİTLERDE LİPİD PEROKSİDASYONU VE ANTİOKSİDAN MEKANİZMALAR Özet Parkinsonlu hastalann eritrositlerinde ve trombositten zengin plazmalannda (TZP) lipid peroksidasyonu ve antioksidan mekanizmaları incelemek amacıyla yapmış olduğumuz bu çalışmada 20 parkinsonlu hasta ve 25 sağlıklı kişi çalışma kapsamına alındı. Hastaların paketlenmiş eritrositlerinde ve TZP'da, süperoksit dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GSH-px), katalaz aktiviteleri ile lipid peroksidasyonunun bir ürünü olan malondialdehid (MDA) ve çinko (Zn) seviyeleri, trombositten zen gin plazmalarında ise ayrıca serüloplazmin (Cp) ve bakır (Cu) değerleri ölçülerek, kontrol grubunun değerleriyle karşılaştırıldı. Parkinsonlu hastaların eritrositlerinde SOD aktivitesi artmış bulunurken (p<0.05), diğer antioksidan enzimler olan GSH-px ve katalaz aktiviteleri açısından hasta ve kontrol grubu arasında istatistiksel olarak önemli bir fark gözlenmedi. Hasta grubunda eritrosit Zn miktarı ise artmış olarak bulundu (p<0.01). Lipid peroksidasyonunun bir göstergesi olan MDA düzeyi Parkinsonlu hastaların eritrositlerinde yüksekIV bulundu (p<0.001). Parkinsonlu hastaların TZP'lannda yaptığımız çalışmalarda SOD ve GSH-px aktiviteleri önemli ölçüde düşük bulundu (p<0.05). Trombositten zengin plazmada katalaz aktivitesi ise hasta grubunda sayısal olarak düşük bulunmakla birlikte, bu durum istatistiksel olarak bir anlam ifade etmemektedir. TZP'da Zn düzeyi bakımından hasta ve kontrol grupları arasında anlamlı bir fark gözlenmedi. Hasta grubunda TZP'da Cp ve Cu düzeyleri ise önemli ölçüde artmış olarak bulunurken (p<0.05), MDA düzeyi önemli ölçüde düşük bulundu (p<0.001). Çalışmamızda eritrosit MDA düzeyleri ile eritrosit SOD aktiviteleri arasında hem hasta (p<0.05) hemde kontrol grubunda (p<0.02) anlamlı bir pozitif korelasyon bulunurken, eritrosit MDA düzeyleri ile eritrosit katalaz aktiviteleri arasında sadece hasta grubunda (p<0.05) böyle bir korelasyon gözlendi. Eritrosit MDA ile eritrosit GSH-px arasında ise herhangi bir korelasyon gözlenmedi. Bu bulgularımız, Parkinsonlu hastaların eritrositlerinde oksidatif stresin arttığını, buna karşılık antioksidan savunma sistemlerinin yetersiz kalarak lipid peroksidasyonuna yolaçtığını ve sonuçta eritrositlerde membran hasan meydana geldiğini düşün dürmektedir. Bu hastalann TZP'lannda ise SOD, GSH-px ve katalazdan oluşan hücre sel antioksidan enzimlerin yetersiz olmasıyla birlikte, en önemli ekstrasellüler antiok sidan enzim olan Cp tarafından serbest oksijen radikallerine karşı yeterli bir savunma verilerek lipid peroksidasyonunun önlendiği sonucuna varılmıştır.

LIPID PEROXIDATION AND ANTIOXIDANT MECHANISMS IN PLATELET RICH PLASMA AND ERYTHROCYTES IN PARKINSON'S DISEASE Summary In order to investigate the lipid peroxidation and antioxidation mechanisms in the erythrocytes and platelet rich plasms (PRP) of the patients with Parkinson's disease, 20 patients with Parkinson's disease and 25 healthy subjects were included in this study. Malondialdehyde (MDA), by product of lipid peroxidation (LP), superoxide dismutase (SOD), glutathione peroxidase (GSH-px), catalase activities and zinc (Zn) levels of erythrocytes and PRP, additionally ceruloplasmin (Cp) and copper (Cu) levels of PRP were measured and compared with the control group values. SOD activities of erythrocytes in Parkinsonian patients were higher (p<0.05), whereas the activities of the other antioxidant enzymes GSH-px and catalase, were not statistically different from the control group. Erythrocyte Zn level in the patients group was found to be higher (p<0.001) than in the control group. MDA level which is an indicator of lipid peroxidation, was higher in the erythrocytes of Parkinsonian patients (p<0.001).VI SOD and GSH-px activities in the PRP of Parkinsonian patients were significantly decreased (p<0.05). The catalase activities in the PRP of patient group were lower numerically, even though, there was no statistically significant difference between the patient and control groups. Zn levels of PRP were not different in both of the groups. While Cp and Cu levels in the PRP of the patient group were found to be increased (p<0.05), MDA levels were significantly lower than the control group (p<0.001). In this study, while there was a significant positive corelation between the erythrocyte MDA levels and erythrocyte SOD activities in both of the patient (p<0.05) and control (p<0.02) groups, only the patient group had a similar correlation between the erythrocyte MDA levels and erythrocyte catalase activities (p<0.05). There was no correlation between erythrocyte MDA and erythrocyte GSH-px values. According to these findings, oxidative stress in the erythrocytes of the patients with Parkinson's disease was found to be increased and also the antioxidant defense mechanism were found to be insufficient, leading to lipid peroxidation and the resulting erythrocyte membrane damage. Although catalase, SOD and GSH-px levels in the PRP of these patients were observed to be insufficient. Cp, which is the most important extracelluler antioxidant enzyme was thought to be sufficiently effective against free oxygen radicals and prevents the lipid peroxidation.