Vagotomi ve sempatektomi uygulanan ratlarda jejunumda gözlenen morfolojik değişikliklerin incelenmesi

Abstract

IV ÖZET VAGOTOMİ VE SEMPATEKTOMİ UYGULANAN RATLARDA JEJUNUMDA GÖZLENEN MORFOLOJİK DEĞİŞİKLİKLERİN İNCELENMESİ Bu çalışmada, vagotomi ve kimyasal sempatektomi sonrası rat jejunumlarında gözlenen morfolojik değişiklikleri incelemek amacıyla 40 adet Sprque-Dawley cinsi rat kullanıldı. Çalışmamızın sonucunda vagotomi grubunda kontrol grubuna göre villus goblet ve toplam goblet sayılarının azaldığı, tunica muscuiaris'in kalmlaştığı, villus boyunun arttığı tespit edildi (p<0.05). 6-OHDA ile kimyasal sempatektomiden sonra deneklerin yarısında lamina propria içerisinde lenfosit infiltrasyonu, damar tabaka kalınlığının kontrol grubuna göre anlamlı şekilde azaldığı tespit edilmiştir (p<0.05). Vagotomi+sempatektomi sonrası incelenen kesitlerin %30'unda lümen içerisine epitcl ve mukoz salgının döküldüğü, villus yapısında bozulma ve lamina propria içerisinde yer yer lenfosit gruplarının varlığı tespit ediidi. Bu gruba ait damar lümen çapları kontrol grubu ile karşılaştırıldığında damar çaplarının azaldığı tespit edildi (p<0.05). Cysteamine grubuna ait preparatların incelenmesi sonucu villus yapısının bozulduğu ve deformitelerinin bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca kontrol grubuna göre toplam villus goblet sayısının azaldığı, kas tabaka kalınlığının arttığı (p<0.05), damar çapının azaldığı (p<0.05) ve villus sayısının azaldığı (p<0.05) görülmüştür. Vagotomi+Cysteamine ve Sempatektomi+Cysteamin grubuna ait preparatlarda villus yapısında bozulma, lamına epithelialis'de dağılma, lamina propria içerisine lenfosit infiltrasyonu, mukozada yer yer ödem olduğu ve villus yüzeyinden tunica muscularis'e kadar olan sahada incelme görüldü. Arterlerde ve venlerde damar tabaka kalınlığının vagotomi grubunda diğer gruplara göre arttığı, sempatektomi grubunda ise diğer gruplara göre azaldığını tespit ettik. Ayrıca kas tabaka kalınlığının tüm tabakalara oranının incelenmesi sonucunda vagotomi yapılan grupta kas tabakasının kalmlaştığı tespit edilmiştir (p<0.05). Sonuç olarak otonom sinir sisteminin, jejunum üzerindeki etkisini sempatik ve parasempatik lifler ile sağladığı, sempatik etkinin damar yapısı üzerine, p arasempatik etkinin ise mukoid salgı ve kas tabakası üzerine etkili olduğunu söyleyebiliriz. Anahtar kelimeler: vagotomi, sempatektomi, rat, jejunum

SUMMARY THE EXAMINATION OF MORPHOLOGICAL CHANGES IN JEJUNUM OF VAGOTOMISED AND SYMPATHECTOMISED RATS In this study, 40 Spraque-Dawley rats were used in order to investigate the morphological changes in jejunum of vagotomised and sympathectomised rats. In the vagotomised group, there was decrease mucosal secretion at gobiet cells in villus and increased muscular layer in jejunum when compared control group (p<0.05). After chemical sympathectomy with 6-OHDA, there was dilatation in submucosal vessels and decrease in the number of crypta and gobiet cells of villi. There was also infiltred lenfoid ceils and spili of epithelial cells in the submucosal layer. After chemical sympafhectomy+vagotomy, there was spili of epithelial cells and secretion of mucus in 30 % and deformity of villi and there was also infiltred lenfoid celis in proprial lamina at the rat jejunum. In this group, there was decreased diameter of submucosal vessels when compared with control group (p<0.05). In cysteamine group, there was deformity of villi. It was also seen that there were decreased goblet cells, increased in muscular layer (p<0.05), decreased diameter of blood vessels (p<0.05), decreased count of villus (p<0.05) when compared with control group. Both vagotomy+cysteamine and sympathectomy+cysteamine group were deformity of villus, breaking up of lamina epithelialis, infiltred lyrnposit in proprial lamina, oedema in mucosal layer and have a thin from top of villus to musculer layer. In vagotomised group, there is more increase in muscular layer of blood vessels than other groups (p<0.05). In sympathectomised group, there is more decrease in muscular layer of blood vessels than other groups (p<0.05). In vagatomised group, there is more increase muscular layer in jejunum than other groups (p<0.05). In conclusion, autonomic nervous system could play important role on the jejunum via sympathetic and parasympathetic fibers. It could be concluded that while the sympathetic system has effect on blood vessels, the parasympathetic system has effects on the mucosal secretion and muscular layer of the jejunum. Key Words: vagotomy, sympathectomy, rat, jejunum