Kayseri il merkezindeki ilköğretim öğrencilerinde obezite prevalansı ve etkileyen faktörler

Abstract

IV kayseri il merkezindeki ilköğretim öğrencilerinde obezite prevalansı ve etkileyen etmenler ÖZET Kayseri il merkezindeki ilköğretim öğrencilerinde obezite prevalansı ve bunu etkileyebilecek faktörlerin saptanması amacıyla yapılan bu araştırma, Kasım 2003 - Nisan 2004 tarihleri arasında Kayseri il merkezindeki dört ilköğretim okulunda yürütülmüştür. Okullar sosyo ekonomik düzey ve yerleşim yerine göre tabakalandırılarak bu okullardan kura ile birer okul seçilmiştir. Sınıfların ve cinsiyetin ağırlığına göre, her sınıftan kaç kız ve kaç erkek öğrenci alınması gerektiği hesaplandıktan sonra rasgele sayılar tablosu yardımıyla çalışmaya alınacak öğrenciler belirlenmiştir, aşamada gerçekleşen çalışmanın ilk basamağında, 1226 öğrencinin boy ve kiloları ölçülüp, beden kitle indeksi (BKİ) değerleri hesaplanmıştır. Bulunan değerler NCHS (National Center of Health Statistics) referans aralığı ile karşılaştırılmıştır. 85. persentil üzeri hafif obez, 95. persentil üzeri ise obez olarak kabul edilmiş, hafif obezite prevalansı % 12.4, obezite prevalansı % 6.5 olarak saptanmıştır. Buna göre 85. persentil üzerindeki öğrenci sayısı 232 (% 18.9) olarak bulunmuştur. Obezite oranı kızlarda % 17.5 erkeklerde % 20.3 olarak bulunmuştur. Obezite 5-8 yaş grubunda yoğunlaşmıştır. Sosyoekonomik yönden iyi olarak sınıflandırılan okullardaki öğrencilerde obezite anlamlı olarak fazla bulunmuştur. Araştırmanın ikinci aşamasında ise, şişman öğrencilerle aynı yaş ve cinsiyette olan aynı sayıda öğrenci kontrol grubu olarak seçilmiş olup, iki grup şişmanlığa neden olabilecek çeşitli faktörler bakımından incelenmiştir. Araştırmaya katılan öğrenci sayısı 434'tür (%93.5). Anket sorulan öğrencilerle ve ebeveynler ile yüz yüze görüşülerek araştırmacı tarafından doldurulmuştur., Obez çocuklarda, ebeveynlerin BKİ ortalamalarının yüksek olması, ailede şişman kardeşin bulunması, gün içerisindeki hareket azlığı, besinleri süre açısından hızlı tüketme, okulda kahvaltı yapma, zayıflama isteği ile öğün atlama, daha önce kilo verme girişiminde bulunma davranışlarının fazla olması istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Aynı zamanda şişman öğrencilerde orta-zor arkadaşlık kurdukları belirlenmiştir. Her türlü alışkanlıkların öncelikle aile içinde başladığı sonra da okullarda davranışa dönüştürüldüğü dikkate alındığında önce ailede sonra da okulda yapılacak etkin beslenme eğitimi ile halkın bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Anahtar kelimeler: İlköğretim okulu, Obezite, Öğrenci,, Prevalans

V OBESITY PREVALENCE OF THE PRIMARY SCHOOL STUDENTS IN KAYSERİ CITY CENTER ABSTRACT The research which was done in order to determine the obesity prevalence in the primary school students the factors which will be able to affect this was carried out in the four primary school in the city center between the dates of November 2003 and April 2004. The schools were classified according to their socioeconomic levels and the settlement places, and one school was chosen from each classification randomly. According to the percentage of the number of the classes and the classes and the sexes, after how many girl and boy students should be taken was calculated, the students who would be included in the research were determined with the help of random numbers table. In the first step of the research which was carried out in two steps, the height and weight of 1226 students were measured and the BMI (Body Mass Index) values were calculated, the values which had been found were compared with the NCHS (National Center of Health Statitics) reference numbers. It was accepted that the ones over 85% were a little fat and the ones, over 95% were obese, and it was determined that the prevalence of being a little fat was 12.4%, the prevalence of being obese was 6.5%. Accordingl, it was found that the number of the students who were over 85% was 232 (18.9%). It was found that obesity was 17.5 % in the girls and 20.3 % in the boys. Obesity was very common between the ages of 5 and 8. It was also found that obesity was considerably high in the students of the schools which were classified as high from the socioeconomic aspect. In the second step of the research, the same number of students was chosen as the control group with the same age and sex as the obese students, and the students who had taken part in the research was 434 (93.5%). The questionnaires were filled by the researchers by interviewing the students and their parents face to face. It was found statistically important in the obese students that the BMI averages of their parents were high, they had one obese brother or sister in the family, acted less than necessary, eating fastly, had breakfast at school and skipperd meals in order to lose weight, had the behavior of having already attermpted to lose weight. It was determined non obese students had difficulty in making friends with obese student. When that fact that every habit begins in the family and develops into a behaviours is taken into consideration, it is necessary to make the public conscious with the nutritional education which will be given first in family and then at school. Key words: Primary school, Obesity, Student, Prevalence