Edirne`deki 65 yaş ve üzeri bireylerde hipertansiyon prevelansı, hipertansiyonun günlük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitesi üzerine etkisi

Abstract

IVED RNE'DEK 65 YAŞ VE ÜZER B REYLERDE H PERTANS YONPREVALANSI, H PERTANS YONUN GÜNLÜK YAŞAM AKT V TELERVE YAŞAM KAL TES ÜZER NE ETK SÖZETBu çalışma; Edirne'deki 65 yaş ve üzeri bireylerde hipertansiyon prevelansı, hipertansiyonungünlük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitesi üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştanımlayıcı bir çalışmadır. Araştırmaya, Edirne'deki 13 sağlık ocağı bölgesinde kayıtlı 65 yaş veüzeri 10.500 bireyden tabakalı örnekleme yöntemiyle seçilen 400 yaşlı birey alınmıştır. Veriler, 27Ekim 2004- 15 Nisan 2005 tarihleri arasında, yaşlıların evlerinde yüzyüze görüşme tekniği ile anketformu, Günlük Yaşam Aktiviteleri/Aletli Günlük Yaşam Aktiviteleri (GYA/AGYA) Ölçeği ve SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin istatistiki değerlendirmesinde Ki kare, varyansanalizi, bağımsız örneklemde t testi ve regresyon analizi kullanılmıştır.Araştırmada elde edilen sonuçlara göre; hipertansiyon prevelansı %44.3 olup; hipertansiyonluların%67.2'sinde Sistolik Hipertansiyon, %26.0'nda Diyastolik Hipertansiyon olduğu saptanmıştır.Hipertansiyon tedavisi alanların çoğunluğu kadın, 65-69 yaş grubunda, sigara, alkol, kahvealışkanlığı olan, BKI şişman olan, yemeklerinde tuz tüketen, egzersiz yapmayanlardanoluşmaktadır. Yaşlıların %79.7'sinin 2. ve 3. basamak sağlık hizmetlerini tercih ettiği, %87.7'sihipertansiyon hakkında yeterli bilgi almadığı ve hemşirelerin bilgi vermede aktif rol almadığısaptanmıştır.Hipertansiyon tanısı almış yaşlıların GYA/AGYA'de yetersizlik oranı %72.3 olup, yetersizliğicinsiyet, yaş, eğitim durumu, yerleşim yeri, çalışma durumu, BKI, egzersiz yapma durumu, vebirlikte yaşanan kişilerin etkilediği saptanmıştır (p<0.05).Araştırmada erkeklerin, 65-69 yaş grubunun, lise ve üstü mezunlarının, evlilerin, çalışanların, geliriiyi olanların, egzersiz yapanların, fiziki yetersizliği olmayanların, GYA/AGYA yeterli olanyaşlıların yaşam kalitesi ortalama puanlarının diğer gruplara göre daha yüksek olduğu bulunmuştur(p<0.05).Sonuç olarak, sağlık kuruluşlarında koruyucu sağlık hizmetlerine önem verilmesi, sağlık personelitarafından toplumun eğitim ve bilinçlendirilmesine yönelik çalışmaların arttırılması önerilebilir.Anahtar Kelimeler: Yaşlılık, Hipertansiyon, Günlük Yaşam Aktiviteleri, Yaşam Kalitesi

VHYPERTENSION PREVALENCE OF 65 YEARS OLD AND UP PEOPLEAT ED RNE AND THE EFFECT OF HYPERTENSION TO BASICACTIVITIES OF DAILY LIVING AND LIFE QUALITYSUMMARYThis study was conducted to determine the prevalence of hypertension at 65 years old and up peopleat Edirne and the effect of hypertension to basic activities of daily living and life quality of life, asdescriptive. 400 old people were taken to the study by choosing from 10.500 people who 65 yearsold and up and recorded to 13 health centers area in Edirne, with simple randomized samplemethod. Data was collected with a questionnaire, Activities of Daily Living/ Instrumental Activitiesof Daily Living (ADL/IADL) inventory and SF-36 Quality of life inventory by viewing face to faceat old people?s homes. For statistical analysis, chi-square, One-way anova, Independent Samples Ttest and regression analysis were used.According to the results; ıt is determined that the prevalence of hypertension was 44.3 %, 67.2 % ofthe old people had systolic hypertension, 26.0 % of them had dyastolic hypertension. The most ofpeople taking hypertension treatment were women, 65-69 years old, have got cigarette, alcohol,coffe habits, obese, consumpting salt at their meal, not doing egzersize. It is found that 79.7 % ofpeople prefer to second and third health services, 87.7 % of them did not take enough informationabout hypertension and nurses did not act active about giving information.The rate of inadequacy in daily life activities of old people who have hypertension was 72.3 %, it isfound that gender, age, education level, living place, employed situation, BMI, doing exercise andpeople lived together effected to this inadequacy (p<0.05).It is determined that quality of life mean rates of men, 65-69 aged people, greduated from highschool and up, married, employed, have got good income, do exersize, have got no physicalhandicap, have got adequate daily life activities were higher than the others (p<0.005).As aresult; ıt is advised giving importance to protective health services at health centers, increasingstudies related to educating and improving the society by health professionals.Keywords: Geriatry, Hypertension, Activities of Daily Living, Life Quality