Streptozotosinle deneysel diyabet oluşturulmuş ratlarda bozulan eritrosit deformabilitesine karnozin`in etkisi : karnozin-nitrik oksit ilişkisi

Abstract

Diyabet, insülin salgısının mutlak veya göreceli eksikliği ya da insülin rezistansı ile kendini belli eden bir hastalıktır. Diyabetin kronik komplikasyonlarının fizyopatolojisinde oksidatif stresin önemli rol oynadığı bilinmektedir. Oksidatif stresin sonuçlarından ve göstergelerinden biri de lipid peroksidasyonudur. Eritrosit membranında meydana gelen lipid peroksidasyonu sonucu eritrositlerin deformabilite yeteneklerinin azaldığı bilinmektedir. Diğer taraftan diyabetteki vasküler komplikasyonlarda görülen endotel fonksiyon bozukluklarından nitrik oksit (NO) üretiminin azalması sorumlu tutulmaktadır. Karnozin ise antioksidan özelliğe sahip bir moleküldür. Çalışmanın amacı, deneysel diyabet oluşturulmuş sıçanlarda eritrosit deformabilitesini incelemek, deformabilite üzerine karnozinin muhtemel antioksidan etkileri ile diyabet-nitrik oksit ilişkisini de göz önünde bulundurarak karnozinle nitrik oksit arasındaki muthemel ilişkiyi araştırmaktır. Çalışmada ağırlıkları ortalama 410 ? 36 gr olan erkek Wistar albino sıçanlar kullanılmıştır. Herbir grupta 8 sıçan olmak üzere 7 deney grubu oluşturulmuştur. Kontrol grubuna serum fizyolojik (%0,9 NaCl); karnozin grubuna 7 gün boyunca 50 mg/kg karnozin; L-NAME grubuna 10 gün boyunca 10mg/kg L-NAME; diyabet oluşturulacak gruba 50 mg/kg STZ; STZ+ karnozin grubuna diyabet oluşturulduktan sonra 7 gün boyunca 50 mg/kg karnozin; STZ + L-NAME grubuna diyabet oluşturulduktan sonra 10 gün boyunca 10mg/kg L-NAME ; STZ+Karnozin+L-NAME grubuna ise diyabet oluşturulduktan sonra 7 gün boyunca 50 mg/kg karnozin ve 10 gün boyunca 10mg/kg L-NAME i.p olarak verilmiştir. Gruplarda plazma glukoz düzeyleri, insülin düzeyleri, MDA ve NO seviyeleri ve eritrosit deformabilite indeksleri ölçülmüştür.Çalışmada diyabet oluşturulmuş sıçanların kan glukoz düzeyleri kontrole göre anlamlı bir artış, insülin düzeyleri ve ağırlıkları ise anlamlı bir azalma göstermiştir. Diyabetli grupların eritrosit deformabilitelerinin bozulmuş, MDA düzeylerinin artmış ve NO seviyelerinin azalmış olduğu bulunmuştur. Karnozinin ise diyabette bozulmuş olan deformabiliteyi düzelttiği, lipid peroksidasyonunu anlamlı düzeyde azalttığı ve NO seviyelerini artırdığı görülmüştür.Sonuç olarak karnozinin diyabette bozulan eritrosit deformabilitesini iyileştirerek mikrovasküler dolaşım bozukluklarını düzeltebildiği, azalan NO düzeylerini çok az da olsa artırarak diyabetli hastalarda aterosklerozis oluşumunu ve kardiyovasküler hastalıkların oluşum riskini azaltabileceği ve lipid peroksidasyonunu azaltarak hücre ve dokuları lipid peroksidasyonunun zararlı etkilerine karşı koruduğu görülmüştür. Karnozinin diyabette multi-fonksiyonel bir antioksidan olarak diyabetik komplikasyonların önlenmesinde ve tedavisinde kullanılabileceği gösterilmiştir.Anahtar Kelimeler : Diyabet, Karnozin, Eritrosit Deformabilitesi, Nitrik Oksit, Lipid Peroksidasyonu

Diabetes Mellitus is a disease characterized by insulin deficiency. It is known that oxidative stress plays an important role in physiopathalogy of chronic complications in diabetes. Lipid peroxidation is one of the consequences of oxidative stress in the body. Erythrocyte deformability abilites are reduced as a result of lipid peroxidation in erythrocyte membrane. On the other hand, decrease in endothelium nitric oxide production seems to be responsible in endothelial dysfunction which is seen in diabetic vascular complications. Carnosine is a molecule which has antioxidant properties. Aim of this study was to investigate erytrocyte deformability indexes and antioxidant effects of carnosine on erythrocyte deformability in diabetes and to determine a possible relationship between carnosine and nitric oxide with the help of diabetes-nitric oxide relationship.Male Wistar albino rats weighted 410 ? 36 g were used in the study. Injections were applied on 7 groups consisting of 8 rats each. The injections were as follows: serum physiologic (%0,9 NaCl) to Control group, 50 mg/kg carnosine to Carnosine group for 7 days, 10mg/kg L-NAME to the L-NAME group for 10 days, 50 mg/kg STZ to the Diabetic group for one dose, 50 mg/kg carnosine for 7 days after being diabetic to the STZ+Carnosine group, 10mg/kg L-NAME for 10 days after being diabetic to the STZ+L-NAME group, 50 mg/kg carnosine for 7 days and 10mg/kg L-NAME for 10 days after being diabetic to the STZ+Carnosine+L-NAME group. Also glucose, insuline, MDA and NO levels are measured and erythrocyte deformability indexes are calculated in groups.It was found that glucose levels of diabetic group were significantly increased insulin levels and weights were decreased significantly when compared to control group. Erythtocyte deformability indexes and NO levels were decreased and MDA levels were found to be increased in diabetic group. It was also found that carnosine can significantly reverse the erythrocyte deformability, reduce lipid peroxidation and increase NO levels in diabetes.It can be concluded that carnosine can recover microvascular circulation problems by increasing erytrocyte deformability, can reduce the risk of atherosklerosis and cardiovascular disease in diabetes by increasing NO levels, can protect cells and tissues against harmful effect of lipid peroxidation by decreasing lipid peroxidation levels and can be used as a multi-functional antioxidant in treatment of diabetes mellitus to prevent the complications of diabetes.Key Words: Diabetes, Carnosine, Erythrocyte Deformability, Nitric Oxide, Lipid Peroxidation