18-49 yaş obez kadınlarda süt ve süt ürünlerinin ağırlık kaybına etkisi

Abstract

Randomize kontrollü olarak planlanan bu çalışma; yaş ortalamaları 33.10±6.18 yıl, beden kütle indeksi (BKİ) 30.0-39.9kg/m2 olan, 18-49 yaş arasındaki 65 gönüllü kadında süt ve süt ürünlerinin ağırlık kaybına etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Kadınlar randomize olarak günde 1 kibrit kutusu beyaz peynir dışında hiç süt ve süt ürünleri tüketmeyen kontrol grubu (n=20), günde 1 kibrit kutusu peynir ve 1 su bardağı yarım yağlı süt tüketen düşük süt ve süt ürünleri grubu (n=22), günde 1 kibrit kutusu peynir ve 3 su bardağı yarım yağlı süt tüketen yüksek süt ve süt ürünleri (n=23) gruplarına ayrılmıştır. Kadınlar 12 hafta süre ile zayıflama programına alınmış ve çalışma öncesi ve sonrasında, kadınların vücut ağırlığı, boy uzunluğu, bel ve kalça çevreleri, bel/kalça ve vücut yağ yüzdesi, yağ dokusu kütlesi, yağsız doku kütlesi ve toplam vücut suyu gibi biyoelektrik impedans analizleri (BİA) yapılmıştır. Ayrıca, açlık kan şekeri (AKŞ), plazma total trigliserit, plazma total kolesterol (TK), plazma yüksek dansiteli lipoprotein kolesterol (HDL), plazma düşük dansiteli lipoprotein kolesterol (LDL), plazma çok düşük dansiteli lipoprotein kolesterol (VLDL) düzeyleri incelenmiştir. Çalışma sonrasında çalışma öncesine göre, her üç grupta da vücut ağırlığı, BKİ, bel çevresi, kalça çevresi ve bel/kalça, vücut yağ yüzdesi ve yağ dokusu kütlesi gibi antropometrik ölçümlerde istatistiksel olarak anlamlı azalma olduğu (p<0.001) ancak, gruplar arasında anlamlı farklılık bulunmadığı ortaya konmuştur. Çalışma sonrasında çalışma öncesine göre, düşük ve yüksek süt ve süt ürünleri gruplarında yağsız doku kütlesinin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azaldığı saptanmıştır (p<0.01). Zayıflama diyeti sonrasında, kontrol ve yüksek süt ve süt ürünleri gruplarındaki kadınların AKŞ düzeyleri istatistiksel düzeyde anlamlı olarak azalırken (sırasıyla; p<0.05, p<0.01), düşük süt ve süt ürünleri grubundaki kadınlarda, bu azalmanın anlamlı olmadığı belirlenmiş, ayrıca gruplar arasında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır (p>0.05). Her üç grupta da, plazma total trigliserit ve plazma VLDL kolesterol düzeylerindeki değişimlerin anlamlı olmadığı saptanmıştır. Çalışma sonrasında çalışma öncesine göre, plazma total kolesterol düzeyinin düşük ve yüksek süt ve süt ürünleri gruplarında anlamlı olarak azaldığı (sırasıyla; p<0.05, p<0.001), plazma HDL düzeyinin ise anlamlı olarak arttığı bulunmuştur (p<0.05). Plazma LDL kolesterol düzeyi düşük süt ve süt ürünleri grubunda anlamlı olarak azalırken (p<0.01), sistolik kan basıncı ise yüksek süt ve süt ürünleri grubunda anlamlı düzeyde azalmıştır (p<0.001). Her üç grupta da, diyastolik kan basıncı anlamlı düzeyde azalmıştır (sırasıyla; p<0.05, p<0.001, p<0.001). Gruplar arasında biyokimyasal bulgular açısından anlamlı farklılık saptanmamıştır. Zayıflama diyetlerinin içerdiği toplam kalsiyum miktarları ile çalışmada incelenen antropometrik, BİA ve biyokimyasal ölçümlerinde oluşan farklılıklar arasında anlamlı bir ilişki bulunmamışken (p>0.05), sistolik kan basıncı ölçümlerinde oluşan farklılıklar arasında ise negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu ortaya konmuştur (?=-0,460, p<0.001). Süt ve süt ürünleri ile alınan kalsiyum miktarları ile antropometrik, BİA ve biyokimyasal ölçümlerinde oluşan farklılıklar arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır (p>0.05). Ancak, süt ve süt ürünleri ile alınan kalsiyum miktarları ile sistolik (? =-0,492, p<0.001) ve diyastolik (?=-0,272, p<0.05) kan basıncı ölçümlerinde oluşan farklılıklar arasında negatif yönde bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmada, zayıflama diyeti uygulayan kadınlarda, diyetteki süt ve süt ürünleri miktarının arttırılmasının, sadece enerji kısıtlamasına göre, ağırlık kaybını arttırmada olumlu etkisinin olmadığı belirlenmiş, ancak kan basıncını azaltmadaki olumlu etkisi bir kez daha gösterilmiştir. Bu nedenle bu çalışmada; çocukluk çağından itibaren kadınların süt ve süt ürünlerinin önemi konusunda bilinçlendirilmesinin önemi vurgulanmıştır.Anahtar kelimeler: Ağırlık kaybı, Obezite, Süt ve süt ürünleri

This randomized controlled study was conducted to determine the effect of dairy products on weight loss in 65 volunteer women aged 18?49 years whose body mass index (BMI) were 30.0-39.9kg/m2 and mean age were 33.10±6.18 years. Women were randomly assigned into three groups; control group (n=20) did not consume dairy products except for 30g/day white cheese, second group (n=22) consumed 30g white cheese and 1 glass of semi?skimmed dairy foods per day (low dairy group) and third group (n=23) consumed 3 glasses of semi?skimmed dairy foods besides 30g white cheese a day (high dairy group). Women were on a weight loss program for 12 weeks and body weight, height, waist and hip circumferences, waist/hip ratio and bioelectric impedance analysis (BIA) like body fat percentage, fat mass, fat free mass, total body water were measured before and after the study. Fasting blood glucose, plasma total triglyceride, plasma total cholesterol, plasma high density lipoprotein cholesterol (HDL), low density lipoprotein cholesterol (LDL) and very low density lipoprotein cholesterol (VLDL) were analyzed. Anthropometric measurements like body weight, BMI, waist and hip circumferences, waist/hip ratio, body fat percentage and fat mass significantly changed in the end of the study within the groups (p<0.001), but not among them. Fat free mass decreased significantly in both high and low dairy groups (p<0.01). After the weight loss program, fasting blood glucose levels decreased significantly in women in control and high dairy groups (p<0.05, p<0.01; respectively), while the reduction was not statistically significant in low dairy group besides being insignificantly different between 3 groups (p>0.05). The alteration in plasma total triglyceride in VLDL cholesterol levels was not significant in both groups. Plasma total cholesterol levels decreased (p<0.05, p<0.001; respectively) and HDL cholesterol levels increased (p<0.01) in high and low dairy groups. Systolic blood pressure decreased significantly in high dairy group (p<0.001), while diastolic blood pressure decreased in both groups (p<0.05, p<0.001, p<0.001; respectively). There was not a statistically significant difference in biochemical findings between groups. While there was not a significant relation between the amount of calcium consumed in the weight losing diets and the changes in anthropometric, BIA and biochemical measurements (p>0.05), difference in systolic blood pressure was negatively correlated with amount of calcium consumed within the diets (?= ?0,460, p<0.05). The consumed amount of calcium derived from dairy foods was not associated with changes in anthropometric, BIA and biochemical measurements (p>0.05). The differences in systolic (? = ?0,492, p<0.001) and diastolic (?= ?0,272, p<0.05) blood pressure were negatively correlated with the consumed amount of calcium in dairy products. In conclusion, it was determined that increasing the amount of dairy products was not effective in enhancing weight loss compared with energy restriction alone in women who were on a weight loss program. However, consumption of increased dairy products was indicated once again to have a positive impact on blood pressure. Therefore, in this study, the importance of awareness raising of women about dairy products beginning from the childhood was emphasized.Key words: Weight loss, Obesity, Dairy products