Türkiye`de hanehalkı elektrik talebini belirleyen faktörlerin ekonomik analizi

Abstract

19. yy'da insanlığın kullanımına sunulan elektrik enerjisi 20. yy'ın başlarında Türkiye'de halkın hizmetine sunulmuştur. Temiz ve kolay bir kullanımının olması, hem fosil hemde yenilenebilir kaynaklardan üretilebilmesi elektrik enerjisini diğer enerji formlarından üstün kılmaktadır. Ayrıca elektrik enerjisi günlük hayatta ısınma, ısıtma, soğutma, aydınlatma ve birçok kişisel eşyanın güç kaynağı olması gibi geniş bir kullanım alanına sahiptir. Tüm bu özelliklerinden dolayı elektrik enerjisinin talep yapısının bilinmesi önem arz etmektedir. Çalışmada Türkiye için hanehalkı elektrik tüketimini etkileyen faktörlerin neler olduğu ve bu faktörlerin elektrik tüketimini ne yönde etkilediği araştırılmıştır. Veriler, Türkiye İstatistik Kurumu 2014 Hanehalkı Bütçe Anketi Hane Veri Seti'nden temin edilmiştir. Çalışmada sıralı logit modelin özel bir türü olan kısmi oransal bahis modeli(PPOM) kullanılmıştır ve ayrıca tahmin sonrası marjinal etkiler hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda aylık gelir, hanede yaşayan kişi sayısı, konut özellikleri ve hanedeki teknolojik aletlerin elektrik tüketimi üzerinde önemli etkileri olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca sonuçlar yerli ve yabancı literatürdeki çalışmalarla karşılaştırılmış ve iktisadi açıdan değerlendirilmiştir. Sonuç olarak Türkiye'deki ve yabancı ülkelerdeki elektrik enerjisinin talep yapılarının benzer olduğu tespit edilmiştir.

In the 19th century, the electricity that had been presented to service of mankind was provided public in the Turkey in the 20th century. The fact that it is clean and easy to use and that it can be produced from both fossil and renewable sources make electricity energy superior to other energy forms. In addition, electric energy has a wide range of uses in daily life, such as warmup, heating, cooling, lighting and the power source of many personal items. Because of all these, it is important to know the demand structure of electricity energy.In this study, the factors affecting the electricity consumption of households in Turkey are examined what direction these factors affect electricity consumption. Data Turkey Statistical Institute in 2014 was obtained from the Household Budget Survey Household Data Kit. In the study, partial proportional odds model (PPOM) which is a special type of sequential logit model was used and also marginal effects after estimation were calculated. The study found that monthly income, the number of people living in the household, the housing characteristics, and the technological equipment of the household are significant influences on electricity consumption. In addition, the results were compared with studies in domestic and foreign literature and evaluated economically. As a result, it has been found that the structure of the electricity demand in foreign countries and Turkey are similar.