L Intertextualite dans les romans de Romain Gary

Abstract

TÜRKÇE ÖZET Yazınsal metinlerin çözümlemesinde izlenen yöntemlerin çeşitli yönleriyle birbirlerinden ayrıldığını bilmekteyiz. Değişik dönemlerde, bu yöntemlerden birinin ya da birkaçının yoğun bir biçimde yazınsal metinlerin çözümlenmesinde kullanıldığı da açıktır. Yapısal yaklaşımların yanında, son yıllarda, yazınsal yapıtların kendi aralarında gerçekleştirdikleri etkileşimleri, daha başka bir deyişle, söyleşimleri araştıran bir yaklaşımın yoğunluk kazandığını görmekteyiz. Fransızca da `intertextualite` sözcüğüyle tanımlanan bu yaklaşım, dilimizde `metinlerarası ilişkiler` ya da `metinlerarasılık` sözcükleriyle karşılanmaktadır. Yazınsal bir metnin kendisinden önce yazılmış metinlerle ilgili olmasından hareketle, yazarının başka yapıtlardan etkilenerek onlardan alıntılar yapmasını araştıran `metinlerarasılık`, yazınsal bir çözümleme yöntemi olarak ilgi çekmektedir. Bu düşünceyle Romain GARY'nin kimi romanlarını bu yaklaşımla çözümlemeye çalıştık. Çalışmamızın birinci bölümünde metinlerarasılık kavramını, diğer yaklaşımlara göre kısaca tanımlamaya çalıştık. Bu alanda geliştirilen kuramsal bilgileri, kavramları, yazınsal metinlerin üretim süreçlerindeki etkileşim kaynaklarını ortaya koymayı denedik. Tıpkı mimarın bir yapıyı yaparken ayrı türden malzemeleri ustalıkla kulllanarak uyumlu bir bütün oluşturması gibi, bir yazarın da, yapıtını kurarken aynı ustalıkla, daha önce yazılmış metinlerden ödünç aldığı parçaları kullanmasını göz önünde bulundurduk. İkinci bölümde, incelediğimiz romanların genel izleksel özelliklerini vererek, asıl çalışmamızda ortaya çıkardığımız öğelerin hangi bağlamda yer aldıklarını göstermeye çalıştık.Ayrıca bu bölümde, Romain Gary' nin romanlarındaki olay örgülerinin birbirlerine ne denli benzediğini de ortaya koymak istedik. Çalışmamızın üçüncü bölümünde ise, Romain Gary' nin tüm yazı yaşamını en iyi yansıttığını düşündüğümüz romanlarından on tanesini tek tek ele alarak metinlerası benzerlikler bağlamında değerlendirmeye çalıştık. Bu yaklaşım bize, yazarın belli başlı uygulayımlarını, göndergede bulunduğu metinleri, özellikle de en çok etkilendiği yazarları saptama olanağı verdi. Romain Gary romanlarında salt yazınsal öğeleri yeniden kullanmakla yetinmiyor, ayrıca, derinlemesine anlatı olarak tanımladığımız `anlatı içinde anlatı` yöntemi de içinde olmak üzere daha bir çok doğrudan ya da esinleyeci anlat ilama yöntemine başvuruyor. Özellikle yarattığı kişilerin okuma-öğrenme-yazma edimiyle ilgili kişiler olması nedeniyle, yeraldıkları romanlar yazınsal, özekinsel, sanatsal, tarihsel öğeleri yansıtma aracına dönüşüyor. Romain Gary / Emile Ajar adıyla yazmış olan bu yazarın kullandığı ad ne olursa olsun yapıtını metinlerarası bağlamında bir bütün olarak ele aldık. Emile Ajar takma adıyla kaleme aldığı üç roman ve Romain Gary adıyla yayınladığı yedi romanda hem ikili bir söylemi, hemde bu on romanın başka, yazarlarla ve metinlerle söyleşimini değerlendirmeye çal iştik. Romain Gary' nin romanlarında okur salt kurgusal bir anlatıyı değil, aynı zamanda yazarın bilisel alanında yer alan tüm yaratımları da okuyor, görüyor ya da anımsıyor.

ABSTRACT It is well-known that there are several methods commonly used to analyse the literary texts. Among those methods, structuralist approach as well as what is called `intertextuality` are extensively employed in the literary analysis. wIntertextuality` examines a literary text in relation to its anterior texts. This research is intended to analyse some novels by Romain Gary through intertextuel approach. This investigation, entitled wInt ertextuality in Roman Gary's Novels`, consists of three chapters. The first chapter briefly introduces theoretical background of inter textual approach. The second part attempts to identify the themes of the novels under consideration in order to put the intertextual elements into a context. Third chapter deals with the ten individual novels which specifically reflect his literary career and these novels are considered from the point of view of intertextuality. The concluding chapter shows to what extent Romain Gary refers to particular texts and to the writers who played an influential role in his artistic career most. At the same time, the research proves that his characters, who are inclined to reading, writing and learning, reflect cultural, historical, artistic elements. Consequently, Romain Gary's novels not only give the reader an insight into narrative but also convey the writer's own literary knowledge to the reader.