Adapazarı Müzesi`ndeki mezar stelleri

Abstract

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ Adapazarı Müzesinden Mezar Stelleri Korkmaz MERAL Danışman: Yrd. Doç. Dr. Nurettin KOÇHAN 1995, Sayfa: 65 Jüri Yrd. Doç. Dr. Nurettin KOÇHAN Bithynia, Anadolu'nun diğer bölgelerine oranla araştırmacılar tarafından yeterince değerlendirilmemesine karşın, çalışmamızda bu bölgeden toplanarak, Adapazarı Müzesi'nde teşhire sunulan 17 eserin tipolojik ve stilistik açıdan değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bithynia bugünkü İzmit ve Adapazarı çevresini kapsamaktadır. Kent konumu itibariyle Avrupa'dan gelen yol üzerinde bir köprü vazifesi gördüğünden antik dönemler boyunca çeşitli kültürlerin etkisi altında kalmıştır. Bu da bölgenin farklı kültürlerden etkilenmesine neden olmuştur. Fakat incelediğimiz eserlerin taşra üretimi olmaları nedeniyle daha çok yerel etkiler ve sanat özellikleri dikkati çekmektedir. Çalışmamın ilk bölümünde konunun daha iyi anlaşılmasını sağlamak için mezar stellerinin ortaya çıkışına ve çağlar boyunca gösterdiği gelişime kısaca değinilmiştir. İkinci bölümde steller tiplerine göre alınlıklı ve alınlıksız olmak üzere iki gruba ayrılarak incelenmiştir. Sonuçta stellerde alınlığın bütün dönemler boyunca genel yapısı değişse de kullanımının devam ettiğini, vaz geçilmez bir unsur olduğu vurgulanmıştır. Son bölümde ise figür tiplerini değerlendirmeye, hangi tiplerin daha çok sevilerek kullanıldığını saptamaya çalıştım. İ.Ö. 4 yüzyıldan itibaren görülmeye başlayan tiplerin bir ara üretimi azalsa da Roma ve Bizans dönemlerinde de kullanıldığı anlaşılmaktadır. Bezemeli örnekler ise daha çok bölgeye özgü olup geç dönemde figürlerin yerini almıştır. Ölen kişinin mesleği ve cinsiyeti ise işlenen malzemelerle vurgulanmaya çalışılmıştır.

ABSTRACT Master Thesis THE GRAVE STONES İN ADAPAZARI MUSEUM Korkmaz MERAL Supervisor: Assoc Doç. Dr. Nurettin KOÇHAN 1995, Page :65 Jury: Assoc Doç. Dr. Nurettin KOÇHAN Though Bithynia is not so much appreciated by researchers as the other regions of Anatolia area we tried in this study to examine the stylistic and typoiogic features of the seventeenth grave stones which exehibited in Adapazarı Museum. Today Bithynia involves İzmit and the environment of Adapazarı Because of its geographical position it was a bridge, on the road coming from Europe and so it stood under the effect of different cultures in ancient time. Our attention is more attracted by the local effects and characteristics of art on these works because they are the product of the provinces. In order to make the subject in the first part more clear, we briefly wrote about the emergence of tombstones and their historical development. In the second part the tombstones are appreciated by separating them into two groups, namely the ones with a forehead and the ones without it. The result is that its usage went on and that it was an convenient element, though it had with time changed its form. Though the production of the tombstones, which appeared in the 4. th century B. C, seemed to decrease they were still used in the Roman and Biyzantium periods. The ornamental examples were charactenstich of the region and took the place of the figures in late period. The profession and sex of the dead is tried to be stressed with the worked out material.