Zarifi ve Mihr ü Mah mesnevisinin tenkidli metni ile incelemesi

Abstract

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ ZARİFİ ve MİHR ü MÂH MESNEVİSİNİN TENÎODLI METNİ ile İNCELEMESİ Bu çalışma 17. yüzyıl başlarında yaşamış olan Çorlulu Zarîfî'nin eserlerinden Mlhr ü Mân mesnevisi üzerinedir. Çalışmanın giriş, bölümünde, Çorlulu Zarifinin edebî şahsiyetini daha belirgin bir şekilde ifade edebilmek amacıyla `1 7. Yüzyıl Türk Dünyası Siyasî ve Edebî Hayatına Genel Bir Bakış` başlığı ile, devrin siyasî ve edebî durumuna bir göz atılmış, sonra da Mlhr ü Mâh mesnevisi yazan başka şairler hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde; müellifin hayatı ve edebî şahsiyeti belirtilmeye ?`*? çalışılarak, eserleri tanıtılmıştır. İkinci bölümde Mlhr ü Mâh Mesneufsinin incelemesine geçilmiş ve inceleme iki kısımda yapılmıştır. Önce `Mlhr ü Mâh'ın İç Yapısı` başlığı altında eserin, özeti çıkarılarak; kahramanlar, İslâmî unsurlar, iktibaslar, şahıslar, ülkeler-şehirler, kozmik âlem araştırılmış ve ikinci kısımda da `Mlhr ü Mâh'ın Dış Yapısı` başlığı altında; nazım biçimi, vezin, kafiye, redif, dil ve anlatım, edebî sanatlar ile atasözü ve deyimler'e ait tes bitler ortaya konulmuştur. Yaptığımız araştırmalar neticesi Mlhr ü Mâh Mesneuisi`nin üç adet yazma nüshası tesbit edilebilmiş ve bu nüshalardan temin edilebilen iki nüsha esas alınarak, çalışmamızın üçüncü bölümünde yer alan tenkidi! metin oluşturulmuştur. Çorlulu Zarîfî'nin Mlhr ü Mâh Mesnevî'sl dışında Dîudn'ı ve nesir olarak tertip ettiği Râhatü'l-Ervâh isimli iki eseri daha bilinmektedir. Edebiyat tarihlerinde adına pek rastlanmayan müellifin, bu çalışma ile döneminin dikkate değer şahsiyetlerinden biri olduğu gösterildi.

ABSTRACT THE STUDY of ZARİFİ and HIS MASNAVI `MIHR u MÂH` in ITS DISCUSSED CONTEXT This study is on Mihr u Mâh one of the works of Zarîfî' of Çorlu who lived in the 1 7th century. In the introductory chapter of the work, the political and literary lif of the 1 7tn century has been viewed with the aim of expressing the literary personality of Zarîfî' of Çorlu more clearly under the litle of `A General Look at The Political and Literary Life of 1 7th Century Turkish World`. In the first chapter of the study, we have tried to explain the works of the author, trying to describe his life and literary personality. In the second chapter the study of Mlhr u Mâh Masnavl was started and the study was conducted in two stages. First under the title `The inner Structure of Mlhr u Mâh` the quotations, persons, countries, cities, -cosmic universe were examined and the second stage, under the title `The Outher Structure of Mlhr u Mâh, the style of poetry, rhyme, meter, language and narration, literary figures, proverbs and Idioms were examined ` As a result of the research we made, three manuscripts of Mlhr u Mâh were discovered and the two available versions of these have been taken as basis for the discussed context that takes place in the third chapter of our study. The Divan and a prose-styled work named Râhatü'1-JDrvâh are known beside his Mlhr u Mâh Masnawi. It was proved that this author, whose name is rarely seen in literary histories, was one of the worthy personalities of that age.