Adölesanlarda uyku kalitesi ve öfke kontrolü arasındaki ilişki ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi

Abstract

Amaç: Araştırmanın amacı, adölesanların uyku kalitesini ve öfke kontrolünü etkileyen faktörleri belirlemektir.Materyal ve Metot: Bu araştırma Adana ilinde bulunan altı farklı türde lisenin öğrencileri ile yürütülmüştür. Araştırmaya 646 kız, 483 erkek olmak üzere toplam 1129 adölesan katılmıştır. Verilerin toplanmasında; soru formu, Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi ile Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzları Ölçeğinden oluşan bir form kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; yüzdelik dağılımlar, ortalamalar, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson Korelasyon analizi hesaplamaları kullanılmıştır.Bulgular: PUKİ puanlarına göre araştırmaya katılan adölesanların %32,6' sının uyku kalitesi iyi, %67,4' ünün uyku kalitesi kötü olarak belirlenmiştir (p<0.05). Adölesanların uyku kalitesi ve öfke ifadesi- öfke kontrolü döngüsünde yaş, cinsiyet, sınıf düzeyi, aile tipi, aile yapısı, ebeveynlerin eğitim durumu, aile içinde şiddete maruz kalma durumu, kötü alışkanlıklar kullanmanın etkili olduğu, doğum sırası, kardeş sayısı ve ebeveynlerin hayatta olma durumu değişkenlerinin döngüde etkili olmadığı görülmüştür. Adölesanların, sürekli öfke puanlarının 22,11±6,09; öfke içe vurum puanlarının 15,87±4,24; öfke dışa vurum puanlarının 15,89±4,63; öfke kontrol puanlarının ise 21,05± 4,89 olduğu bulunmuştur. Ebeveynlerini ilgisiz olarak tanımlayan adölesanların uyku kalitesi diğer grup adölesanlardan kötü, öfke düzeyleri yüksek ve öfke kontrolü düşük olarak tespit edilmiştir (p<0.05).Sonuç: Adölesanların uyku kalitesi kötüleştikçe öfke içe vurumu, öfke dışa vurumu ve sürekli öfke düzeylerinin arttığı, öfke kontrolünün azaldığı tespit edilmiştir. Adölesanların bilgiyi davranışa dönüştürmede desteğe ve uyku hijyeni ile öfke yönetimi konusunda eğitime ihtiyaçları olduğu düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Adölesan, Öfke, Öfke Kontrolü, Uyku, Uyku Kalitesi

Aim: The purpose of the study is to determine the factors that affect adolescents sleep quality and anger control.Material and method: This study was conducted with students from six different high school in the province of Adana. A total of 1129 adolescents, 646 female and 483 male, participated in the study. The data were collected with Question Form, Pittsburgh Sleep Quality Index and Continuous Anger and Anger Expression Scale. In evaluating the data; Percentage distributions, averages, significance test of difference between two means, one way variance analysis, Pearson Correlation analysis calculations were used.Results: According to PUKI scores, 32.6% of the adolescents participating in the study had a good sleep quality and 67.4% had poor sleep quality (p <0.05). Adolescents 'sleep quality and anger expression - age, gender, class level, family type, family structure, parents' educational status, exposure to family violence, bad habits were effective in terms of anger control, number of siblings and parental survival were not found to be effective in the cycle. Adolescents had 22.1±6.09 of continuous anger scores; 15.87±4.24 of anger-in-victory points; anger out-of-sight scores of 15.89±4.63; and anger control scores of 21,05±4,89. Sleep quality of adolescents who defined their parents as irrelevant was found to be worse than other group adolescents, high level of anger and low level of anger control (p<0.05).Conclusion: As the sleep quality of the adolescents deteriorated, anger, anger outburst and constant anger levels increased, and anger control decreased. It is believed that adolescents need support for transforming into information behavior and education about sleep hygiene and anger management.Key Words: Adolescent, Anger, Anger Management, Sleep Quality, Sleep