Demir eksikliği anemisi olan hastaların beslenme durumları ve yorgunluk düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırma demir eksikliği anemisi olan hastaların beslenme durumları ve yorgunluk düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapıldı.Materyal ve Metot: Tanımlayıcı özellikteki araştırma, Muş Devlet Hastanesi Dahiliye Polikliniğinde, Ekim 2015 ve Şubat 2016 tarihleri arasında ve demir eksikliği anemisi olan 174 hasta ile yapıldı. Verilerin toplanmasında Anket Formu ve Yorgunluk İçin Görsel Benzerlik Skalası kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde; yüzdelik, sayı, ortalama, standart sapma, güç analizi, korelasyon analizi, t testi ve varyans analizi kullanıldı.Bulgular: Hastaların % 78.7'sinin demir emilimini azaltan beyaz ekmeği sık tükettiği, demir içeriği yüksek olan kırmızı eti % 70.7'sinin ara sıra tükettiği belirlendi. Hastaların demir içeriği yüksek olan besinlerden pazıyı % 70.1'inin, tahini % 63.8'inin ve kuru eriği % 59.2'sinin hiç tüketmediği tespit edildi. Hastaların % 69.5'inin kırmızı eti, % 60.9'unun ıspanağı, % 59.2'sinin yumurtayı, % 55.2'sinin kuru fasulyeyi, % 52.9'unun mercimeği, % 26.4'ünün pekmezi, % 17.2'sinin pazıyı ve % 14.9'unun tahini demir emilimini azaltan yiyeceklerle birlikte tükettiği belirlendi. Hastaların yorgunluk puan ortalamasının 6.21±1.65 ve enerji puan ortalamasının 5.01±1.92 olduğu bulundu. Çayı yemekten 1-2 saat sonra içen, uyku problemi yaşayan, unutkanlık ve halsizliği olan, mercimek, nohut ve pazıyı demir emilimini artıran gıdalarla birlikte tüketmeyen hastaların yorgunluklarının önemli bir şekilde yüksek olduğu bulundu (p<0.05).Sonuç: Hastaların büyük çoğunun beyaz ekmeğin sık tükettiği, çoğunun demir içeriği yüksek besinlerden kırmızı et, kuru fasulye, nohut ve mercimeği ara sıra tükettiği tespit edildi. Hastaların çoğunun demir içeriği yüksek besinlerden kırmızı eti, yumurtayı, kuru fasulyeyi, mercimeği ve ıspanağı demir emilimini azaltan besinlerle birlikte tükettikleri bulundu. Hastaların yorgunluk ve enerjilerinin orta düzeyde olduğu, çayı yemekten 1-2 saat sonra içenlerde, halsizlik, unutkanlık ve uyku problemleri olanlarda, mercimek, nohut ve pazıyı demir emilimini artıran gıdalarla birlikte tüketmeyenlerde daha fazla yorgunluk görüldüğü tespit edildi.Anahtar Kelimeler: Beslenme, demir eksikliği anemisi, yorgunluk.

Aim: This study was conducted to find out the nutritional status and fatigue levels of patients with iron deficiency anemia.Material and method: This descriptive study was conducted on 174 patients with iron deficiency anemia in Muş State Hospital Internal Medicine outpatient clinic between October 2015 and February 2016. Questionnaire form and Visual Analogue Scale to Evaluate Fatigue Severity were used in data collection. Percentage, numbers, average, standard deviation, power analysis, correlation analysis, t test and variance analysis were used in the assessment of data.Results: 78.7% of the patients were found to consume white bread, which decreases iron absorption, frequently; while 70.7% were found to consume red meat, which has high iron content, occasionally. Of the food which had high iron content, it was found that spinach beet was not consumed by 70.1% of the patients, tahini was not consumed by 63.8% and dry prune was not consumed by 59.2%. It was found that the food consumed with food decreasing iron absorption were red meat in 69.5% of the patients, spinach in 60.9%, egg in 59.2%, dry bean in 55.2%, lentil in 52.9%, molasses in 26.4%, spinach beet in 17.2% and tahini in 14.9%. Fatigue score average of the patients was 6.21±1.65, while their energy score average was 5.01±1.92. The patients who drank tea 1-2 hours after meal, those who had sleep problems, those who were forgetful and exhausted and those who did not consume lentil, chickpea and spinach beet with food that increase iron absorption were found to have significantly high fatigue level (p<0.05). Conclusion: It was found that a great majority of patients consumed white bread frequently, while most of them occasionally consumed red meat, dry bean, chick pea and lentil, which are foods with high iron content. Most of the patients were found to consume red meat, egg, dry bean, lentil and spinach with food that decreased iron absorption. The patients were found to have moderate levels of fatigue and energy, and those who drank tea 1-2 hours after meal, those who were forgetful and exhausted, those who had sleep problems and those who did not consume lentil, chickpea and spinach beet with food that increase iron absorption were found to have higher fatigue level. Key Words: Fatigue, nutrition, iron deficiency anemia,