Tarihi Türk kumaş sanatı

Abstract

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ TARİHİ TÜRK KUMAŞ SANATI Fikri SALMAN Danışman: Prof. Dr. Hamza GÜNDOĞDU 1999-SAYFA :22d Jüri: Prof. Dr. Hamza GÜNDOĞDU Türk Kumaş sanatının erken dönemlerden, günümüze kadar olan zaman biriminde geçirdiği safhaları ele aldığımız bu çalışmada konu dört bölümde ele alınmıştır. DünyaMa kumaş dokumacılığının kısa bir tarihçesinden sonra Orta Asya Türklerinin kumaşlarıyla başlayan çalışmanın birinci bölümünü daha çok Hun kurganlarından çıkarılan kumaş parçalan oluşturur. Mezarlara giren suların donmasıyla buradaki cesetler ve eşyalar bozulmadan günümüze kadar gelmiştir. Fakat Göktürkler'den Gazneliler'e kadar günümüze ulaşmış herhangi bir örnek yoktur. Büyük Selçuklu Ve Anadolu Selçuklularında ise dokumacılığın ileri düzeyde olduğu biliniyor. Kalan birkaç parça kumaş da bunu gösteriyor. Osmanlı döneminde ise erken tarihlerden itibaren kumaş dokumacılığı aşama aşama takip edilmektedir. Bunun en önemli nedeni; ölen padişahların elbiselerinin bohçalamp saklanmasıydı. Bu kumaşlardan en parlak dönemin XVI.yy.'da yaşandığını anlıyoruz. Üçüncü bölümde ise kumaşların nasıl dokunduğu ve ne tür malzemelerin kullanıldığı tanıtılmıştır. Kumaş dokunurken geçirdiği aşamalar üzerinde duruldu. Bunların yanı sıra baskı, nakış ve dokuma yöntemiyle desenlendirmeler açıklanmıştır. Kumaşlarımızda kullanılan renkler ve desenler konusuna da açıklık getirilmiştir. Son bölümde; Türk kumaşları çeşitli açılardan sınıflandırılarak tek tek anlatıldı. Teorik bilgilerin yanında fotoğraf ve çizimlere konu aydınlatılmaya çalışılmıştır.

ABSTRACT MASTER THESIS HISTORICAL TURKISH ART OF CLOTH (MATERL/L) Fikri SALMAN Supervisor: Prof. Dr. Hamza GÜNDO?DU 1999-PAGE: 22Q Jury: Prof. Dr. Hamza GÜNDO?DU The subject has been treated in four sections in this work in which we analysed the phases of the Turkish Art of Cloth in the unit of time from its earlier periods up until today. After a brief historical account of cloth weaving in the world, the first section of work starting with the clothes of Middle Asian Turks is rather on the part of clothes removed from the Khun kurgans (graves). As the water entering the graves got frozen the corpse and their belongings reached our day in undepraved condition. However, there is not any example in relation to that from the time of the Göktürks to that of the Gaznelis. In contrast it is a known fact that the weaving has been at high level in the Great Seljuk and the Anatolian Seljuk. The remaning parts of cloth also indicates this point. In the Ottoman period, however, it is possible to see the cloth weaving progressing gradually. The most prominent example of this is that the clothes of the Sultans who died were wrapped and kept in special shelves. It is understood from these clothes that the brightest period were experienced in the 16th century. In the third section information on how clothe is weaved and what kind of material is used is provided the process of cloth weaving is explained. Besides the formation of designs with the methods of press, embroidery and weaving is explained. The colours and designs used in our closths is determined.IX Finally, in the last section Turkish cloths is classified from various points of view and explained one by one. The photographs and drawings as well as the theoretical knowledge are used to enlighten the reader on the subject.