Sivas`daki Selçuklu medreselerinin taş bezeme düzenleri

Abstract

III ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ SİVAS'DAKİ SELÇUKULU MEDRESELERİ'NİN TAŞ BEZEME DÜZENLERİ Şükriye KARADAŞ Danışman : Yrd. Doç. Dr. Ahmet Ali BAYHAN 2002- Sayfa : Jüri : Jüri : Jüri : Türkler, Anadolu'ya yerleşmeleriyle birlikte, kendi kültür, sanat ve birikimlerini, yerli ustalarınkilerle birleştirerek pek çok alanda çeşitli eserler vermişlerdir. Selçuklular Anadolu'ya geldiklerinde karşılaştıkları taş malzemeyi kullanarak, Orta Asya'da tuğla malzemeyle gerçekleştirdikleri bezemeleri, burada taşa uygulamışlardır. İlk olarak Divriği Kale Mescidi (1180) taçkapısında, tuğlanın farklı dizilişleriyle elde edilen bezeme örneğinin taşa uygulandığını görürüz. Selçuklular daha sonra bir gelişim süreci izleyerek taş işçiliğinde muhteşem örnekler ortaya koymuşlardır. Önemli merkezlerden birisi olan Sivas'ta da bu dönemde dört muhteşem medrese yapılmıştır. Bunlardan 1217 tarihli İzzeddin Keykavus Darüşşifası, ilk dönem özellikleri gösterir. 1271 tarihli Çifte Minareli Medrese, Buruciye Medresesi ve Gök Medrese, son dönem yapıları olup süsleme bakımından bir çok unsuru üzerlerinde toplamışlardır. Selçuklu eserlerinde ön cephenin daima önemle belirtilmiş olması bu eserlerde daha da vurgulanmıştır. Taçkapıyı çeviren bordürlerde ve diğer bezeme alanlarında, bitkisel bezemenin kaynağı rumidir. Özellikle Gök Medrese'de kullanılan rumili kompozisyonlar, daha sonraki yapılarda da aynen uygulanmıştır.

IV ABSTRACT MASTER THESİS STONE ORNAMENTATION ARRANGEMENTS OF SELJUKIAN MEDRESES IN SİVAS ARRANGENENTS İN SİVAS Şükriye KARADAŞ Advisör-Assoc.Prof.Dr. Ahmet Ali BAYHAN 2002- Page : Jury : Jury : Jury : Turks with setting to Anatolia, presented many works according to their culture and art in many fields. When Seljukians arrived to Anatolia, they used stone tools to decorate the stones. We can see at Divriği Castle mosque stone applied to portal as first examples of this style (1180). Seljukians in the work of stone after folloving a devoloping process presented wonderful examples. In Sivas which is an important Center in this period, 4 wonderful medreses were built. One of them, dated 1217, Izzeddin Keykavus Darüşşifa brings up the features of the first period. Çifte Minareli Medrese dated 1271, Buruciye Medresesi, and Gök Medrese are the last period examples and in terms of decorating they have collected many elements of decorating. In these works, the front side of the building was heavily stated in Seljukian works. In bordurs surrounding portal and other decorating fields, source of flower motifs is rumi. Especially, rumi compositions used in Gök Medrese were samely used in other structures.