Ernst Cassirer`de insanın anlamı

Abstract

ÖZET DOKTORA TEZİ ERNST CASSİRER'DE İNSANIN ANLAMI Necati DEMÎR Danışman : Doç. Dr. H. Ömer ÖZDEN 2004 -SAYFA: 187 Jüri: Prof. Dr. Murtaza KORLAELÇÎ Prof. Dr. Vahdettin BAŞÇI Doc. Dr. H. Ömer ÖZDEN Yrd. Doç. Dr. M. Hanefi PALABIYIK Yrd. Doç. Dr. Osman ELMALI Yeni Kant'çılığın çağdaş temsilcilerinden ılımlı idealist Ernst Cassirer'in İnsan anlayışının incelendiği bu tezin amacı; İlk Çağdan gönümüze kadar felsefî antropolojinin, insanın anlaşılması çabalan içinde geldiği yeri, ' Cassirer'in İnsan Anlayışı' bağlanımda belirlemektir. Dolayısıyla bu çalışmanın kapsamına, Felsefe Tarihi içinde bu alan üzerinde düşünce üretenlerden Cassirer'in dikkate değer bulduğu filozofların görüşleriyle onun insan felsefesi girmektedir. Araştırmamızda, bu denli geniş bir alan üzerinde araştırma ve çözümlemeler yapmak için kullandığımız yöntemde, felsefe tarihinin benimsediği, her filozofun kendine özgülüğü, her dönemin genel kültür özelliği, her öğretinin, önceki öğretilerden aldığı, sonrakilere yaptığı etkinin ortaya çıkartılması ikesine sadık kalmaya çalıştık. Metin içindeki kavram, deyim ve ifadelerin metodolojik ilkelere uygun olması için özen göstermeye çalıştık. Açıklama, sergileme ve tanıtım için genelden özele doğru giden bir metodoloji için 'varlık şeması'nı esas alarak, kavramların kendi bağlamları dışında bir anlam kaymasına uğrama ihtimalini önlemeğe çalıştık. Cassirer, Sembolik Şekiller Felsefesiyle varlık teorisinde geleneksel idealizmi onarımdan geçirip, felsefe tarihi içerisinde sembolik formlar felsefesinin kurucusu, ılımlı idealist bir düşünür olarak yerini alır. Cassirer, günümüz nesnel bilim anlayışına göre, ide'nin değil maddî olgunun bilimi yapılabildiği için geleneksel idealizmin bilim anlayışıyla uzlaştırılmasının mümkün olamayacağı düşüncesiyle böyle bir onarımı gerekli görür. Ya günümüz bilimine sırt çeviren bir idealizm ya da idealizmi yoksayan bir scientizm, ikilemine düşmekten kurtulamayız. Cassirer, bu açmazı çözümlemek amacıyla; geleneksel idealizmin aradığı cevher (töz) birliğinin yerine, ideal bir işlev birliğini esas almak suretiyle insanlık düşüncesini bu ikilemden kurtarıp idealizm ile yeni bilim anlayışını uzlaştırmayı denemektedir.

ABSTRACT Ph. D. THESIS THE MEANING OF HUMAN IN THE PHILOSOPHY OF ERNST CASSIRER Necati DEMİR Supervisor: Assoc. Prof. Dr. H. Ömer ÖZDEN 2004 -Page: 187 Jury: Prof. Dr. Murteza KORLAELÇİ Prof. Dr. Vahdettin BAŞÇI Assist. Prof. Dr. M. Hanefî PALABIYIK Assist. Prof. Dr. Osman ELMALI The dissertation undertook the study of human understanding by naive Idealist Ernst Cassirer who is counted among the contemporary representatives of New Kantians. Its aim is to determine the stage of human understanding from ancient time to the present day in the light of `Cassirer's human understanding.` To achieve this aim, the study included the ideas of philosophers whom Cassirer paid special attention in the history of philosophy when studying human and his own ideas on the same topic. With regard to the method, the principles of the idiosyncrasy of each philosopher, the general cultural characteristics of each period; and the principle that a certain teaching is influenced from previous teachings and it influences subsequent teachings were observed throughout this long survey. The researcher remained keen to employ the concepts, idioms and expressions in accordance with the principles of the methodology used. In order to explain, unfold and elaborate the topics `the scheme of being` which is a deductive method was used as the main criteria. In this way, the author tried to keep the usage of the concepts in their original context. Cassirer, using the Philosophy of Symbolic Forms, revised the traditional idealism with regard to the theory of ontology. Thus, he is regarded as the originator of the Philosophy of the Symbolic Forms and as a naive idealist thinker in the history of philosophy. Considering the fact that the traditional idealism is not reconcilable with understanding of new science according to present-day science (which assumes that knowledge is obtainable not from the idea but from the material phenomena), Cassirer developed this own approach. In other words it was assumed that, we cannot escape from the dilemma of either accepting the idealism refusing the modern science or approving scienticism ignoring idealism. Aiming to solve this impasse. Cassirer selected the notion of the unity of function as the principle instead of the unity of substance as suggested by idealism. As a consequence, to avoid this dilemma he tried to reconcile the ideas of idealism and that of new science.