Trabzon eyaletinde mütegallibe hareketleri ve âyanlık

Abstract

Bu çalısma, XVIII. ve XIX. yüzyıllarda merkeze karsı ekonomik ve siyasînüfuzlarını artırarak tasra idaresini bütünüyle hâkimiyetleri altına alan âyanlarınetkinliklerini çok yönlü olarak ele almaktadır. Giris bölümünde, âyanlıgınkaldırılması sürecinde âyanların durumlarına kısaca deginilmistir. Birincibölümde, âyanların faaliyetlerini artırdıgı bir devirde yörenin sosyal ve ekonomiktarihi ele alınmıs; ikinci bölümde ise genel olarak âyanlık tarihi hakkında bilgiverilmis, aynı zamanda bölgedeki durum da ana hatlarıyla ortaya konulmustur.Üçüncü bölümde ise Orta ve Dogu Karadeniz'de tarihî süreç içerisindemühim roller oynamıs olan belli baslı âyan aileleri tasarruf ettikleri gelirkaynakları, sosyal hayatları, zenginlesme yolları, yatırım sahaları ve vakıflarıaçısından degerlendirilmistir.

This thesis investigates the activities of Âyans, which dominates the ruralgoverning completely through increasing their economical and political poweragainst the central government in the XVIII. and XIX. cenuries. In introductionthe situations of Âyans in the process of abolishing the system of Âyans arebriefly presented. In the first chapter, the social and economic history of the areain a period in which Âyans have increased their activities is discussed; in thesecond chapter the Âyan history of the system of Âyans is introduced and at thesame time the situation in the area is generally given.In the third chapter, certain Âyan families playing important roles withinthe historical process in Middle and Eastern Black Sea are evaluated interms ofthe income sources they saved, their social lives, their ways of increasing theirwealth, their investment areas and foundations.