Ebû Yûsuf`un İslâm borçlar hukukundaki yeri

Abstract

Tezin Amacı : Büyük müçtehit Ebû Yûsuf'un borçlar hukukuna dair içtihatlarınındelilleriyle sistematik olarak tasnif edilip, bu içtihatların borçlar hukuku açısından öneminiortaya koymak.Tezin Muhtevası : Tez, giris ve iki bölümden olusuyor. Giriste, tezin hazırlanısı,konusu, önemi, kapsamı, yöntem ve kaynakları hakkında bilgi veriliyor. Ebû Yûsuf'un hayatı,ilmî sahsiyeti, eserleri ve yasadığı dönem ele alınıyor. Bu dönemdeki siyasal ve sosyal sartlarinceleniyor. ?slam Hukuk Ekolleri ve hususiyetleri özetleniyor.Birinci bölüm, ?slam Hukukunda borcun kaynakları hakkındadır. Bu bölümde, ?slamBorçlar Hukukunun kendine özgü sistematiği özetleniyor. Borç doğuran kaynaklar dört kısımhalinde; a- hukûkî islemden doğan borçlar, b- kanundan doğan borçlar, c- haksız fiilden doğanborçlar, d- haksız kazanç ve sebepsiz zenginlesmeden doğan borçlar olarak sunuluyor.Hukûkî islemler, ?tek taraflı irade beyanı? ve ?akit? olmak üzere iki kategorideisleniyor. Satım akdi model bir akit olup îcâb ve kabûl ile kurulur. Bâyî (satıcı), müsteri (alıcı),mebî (satılan) ve semen (satım bedeli) olmak üzere dört unsurdan olusur. Ebû Yûsuf, bütünakitlerde kendine özgü içtihatlara sahiptir.?kinci bölüm, ?slam Hukukunda borç kavramı, borcun hükmü, intikali, sona ermesi veödeme yolları hakkındadır. Ebû Yûsuf, borcun zamanında ödenmesini ister. Borcunu ödemeyenborçluya karsı sert tedbirler alınmasından yanadır. Borca kefil olan kimsenin bu tahhüdünüyerine getirmek zorunda olduğunu, borçlunun ölümü halinde terikeden borcun tahsil edilmesiniesas alır. Sahıs hürriyetine büyük önem veren Ebû Yûsuf, hakkın kötüye kullanılmasını (teassüf)kabul etmez.Tez, ulasılan bulguların özetlendiği bir sonuçla bitirilmektedir.

The aim of the dissertation : To present systematically and with verifications(raison d?tre) the jurisdictions (ijtihad) made by the famous Muslim scholar Abu Yusufregarding the law of obligations; and to introduce its importance in this area.The content of the thesis: The dissertation consists of an introduction and twochapters.In the introduction the author presents the motivation behind the thesis, its topic,importance, limitations, methodology and the related literature. He also presents the life of AbuYusuf, his scholarship, his works and the period in which he lived. The political conditions andthe schools of Islamic law in that specific area are also studied.The first chapter is mainly related to sources of obligations in Islamic law. In thischapter, the systematic structure of the law of obligations in Islam is summarized. Four sourceswhich lead to obligations/debts are presented: obligations born out of the act of the law,obligations born out of the requirement of the code, obligations born out of unfair activities,obligations born out of unfair earnings such as earning wealth without any reason.In the same chapter, the ways in which obligations are born such verbal confessions, theconditions which require an individual to pay the obligations, the ways of paying the differenttype of obligations are presented.In the second chapter, the concept of obligations, the verdict of the obligations, itstransmission, its dismissal, the ways of clearance and the measures taken for the payments ofthe obligations are detailed.The thesis is finalised with a brief summary about the results and findings.