Hâce Muhammed Lutfî Efendi`nin şiirlerinde dinî ve tasavvufî unsurlar

Abstract

Çalışmamızda Alvar imamı veya Alvarlı Efe Hazretleri diye de tanınan Hâce Muhammed Lutfî Efendi'nin Hulâsatü'l-Hakâyık ve Mektûbât-ı Hâce Muhammed Lutfî isimli eserinde bulunan şiirler önce teknik açıdan, sonra ise ayrıntılı bir şekilde din ve tasavvuf boyutuyla incelenmiştir.Takdir edilir ki tasavvuf, ilâhî aşk temeline dayanmakta ve tutum ve davranışlarda önce Allah'a sonra insanlara karşı derin sorumluluk bilinciyle hareket etme hassasiyeti içerisinde olmanın gerekliliğine vurgu yapmaktadır. Tasavvuf, her yeni günde bir öncekinden bir adım önde olmayı tavsiye eden peygamberin çağrısına uygun davranmanın ismidir. Sûfî ise bu çağrıya uyan ve ilâhî aşkta derinleşen rûhu hassas, gönlü sınırsız, zihni ârî, elinden ve dilinden hiçbir canlıya ve cansıza zarar gelmeyen ve karşısındakini kendi nefsi gibi görüp ona öyle davranan, Allah'ın rızâsına koşar adım ilerleyen gönlü güzellerin ismidir. Lutfî Efendi'nin şiirlerinde bir mutasavvıfın dilinden, tasavvuf ve sûfînin tanımının yanı sıra tasavvufun kapsamına giren bir çok unsurun nasıl ifade edildiği onun penceresinden bunların nasıl göründüğü detaylı bir şekilde görülmektedir.Çalışmamızın hazırlanış amacı ise, maddenin doyumsuz atmosferine her gün biraz daha dalarak mutsuzluğa sürüklenen bu günün insanını, Lutfî Efendi'nin şiirleri vasıtasıyla manânın rûhlara huzur bahşeden gülistânında dinlendirip vahdet goncalarının kokusuyla mest ederek, elest meclisinde yaratıcılarına verdikleri sözü hatırlamalarına yardımcı olmaktır.

In this work the poems of Hace Muhammed Lutfi Efendi who is known as Alvar Imami or Alvarli Efe Hazretleri have been examined first technically and then with the sense of religion and sufism. The poems are taken from the books called Hulasatu`l Hakayik and Mektubat-i Hace Muhammed Lutfi.Sufism is considered to emphasize acting with a great sense of responsibility firstly to god and then to all the people in the world depending on the love of god. Sufism is a kind of philosophy that requires moving one step forward each day in the love of god and people.This is also the advice of Mohammed. And Sufi is considered as the person who is deep in love of god and all the living and nonliving creatures around him and acts as he wants to be acted by the others. So that his good deeds are approved by god.In the poems of Lutfi Efendi many aspects of sufism are described detailly with the sufist viewpoint.The aim of this work is giving peace to the souls of the people of today`s world who are getting more and more worned out by the materialism of our age which leads to unhappines. And to remind the people to keep their promise to god through the lines of Lutfi Efendi.