İstanbul Divanyolu`nda Sultan II. Mahmud Türbesi`nin haziresindeki mezar taşları

Abstract

Osmanlı toplumunun kültürel hareketliliğini ve bu hareketliliğin süsleme sanatına nasıl etki ettiğini en iyi yansıtan örnekler mezar taşlarıdır. Bu sebepten dolayı sanat tarihi çevresinde bu konuyla alakalı çalışmalar artmıştır.Anadolu'da da birçok benzer örnekleri bulunan ve daha önce detaylı bir çalışma yapılmayan Sultan II. Mahmud Türbesi'nin haziresinde bulunan mezar taşları 1811-2009 yılları arasına tarihlenmektedir. Tespit edilen 136 mezar taşının birçoğu Tanzimat Dönemi'nin ileri gelen devlet adamlarına aittir. Bu dönemde ağırlıklı olarak kendini hissettiren Ampir Üslubun en iyi yansımalarını bu mezar taşlarında görebilmekteyiz.Çalışmamızda bu mezar taşları kronolojik olarak sıralanmış, kataloglar halinde belgelenmiş ve dönemin üslup anlayışı içerisinde değerlendirilmiştir. Ayrıca Tek tek ölçümleri alınarak çizimleri yapılmış, ayrıntılı fotoğrafları çekilmiş, kitabeleri okunmuş ve mezar taşlarında ki süslemelerin çeşitliliği tespit edilerek farklı bölgelerde kullanılan mezar taşları ile karşılaştırılıp değerlendirilmiştir.İstanbul Divanyolu'nda Sultan II. Mahmud Türbesi'nin haziresinde bulunan bu mezar taşları tipolojik olarak çeşitlilik gösterdiği için, sanduka, şahide ve başlıklarına göre sınıflara ayrılmış ve tablolar halinde sunulmuştur.

The samples that best reflect the cultural liveliness of the Ottoman society and the effects it had on ornamentation arts are tombstones. Therefore, the number of the studies focusing on these tombstones has been increasing in the departments of history of art.The tombstones in the cemetery of the tomb of Sultan Mahmud II, which have many similar counterparts in Anatolia and about which no detailed study has been carried out so far, date back to the period covering the years between 1811-2009. Most of the 136 tombstones detected belong to the important statesmen of the Tanzimat Period. It is easy to notice the best reflections of the Empire style, whose dominance was deeply felt at the time, on these tombstones.In this study, the mentioned tombstones were chronologically listed, documented as catalogues and evaluated by taking the style traditions of the period into account. In addition, their drawings were made after their sizes were measured one by one. Detailed photographs of them were taken, inscriptions on them were read and the differences of ornaments were detected, compared with other tombstones found in other regions and related evaluations were made.Because these tombstones in the cemetery of the tomb of Sultan Mahmud II in Divayolu, İstanbul differed typologically, they were classified under such names as sarcophagus, shahida and other names, and presented as tabloids.