Mehmet Akif Ersoy`un Safahat`ında söz dizimi

Abstract

Bu çalışmada Mehmet Akif Ersoy'un Safahat adlı eserinden seçilen metinler işlevsel dil bilgisi yaklaşımıyla söz dizimi açısından incelenerek dil birimlerinin söz dizimi içindeki işlevleri tespit edilmeye çalışılmış; eserden seçilen metinlerden oluşturulan bütüncedeki cümleler yapısal çözümleme yöntemiyle sınıflandırılmıştır.Giriş bölümünde çalışmanın bütüncesini oluşturan Safahat ve sözceleme öznesi olarak değerlendirilebilecek Mehmet Akif Ersoy hakkında bilgi verilmiş; neden bu eserin seçildiği irdelenmiştir. Kavramların İşaretlenmesi bölümünde Türkçenin kavram oluşturma yöntemleri açıklanarak eserden hareketle örneklendirilmiştir. Taban Hâlindeki Ögeler bölümünde Safahat'ta kullanılan örneklerden hareketle isim ve fiil tabanları incelenmiştir. Kavram İlişkileri bölümünde Safahat'ta kullanılan geçici kavram ilişkileri işlevsel bir yaklaşımla değerlendirilmiş; Eyleyen-Tümleyen-Eylem İlişkileri bölümünde cümlenin kurucu ögeleri Safahat'taki örneklerden hareketle betimlenmiştir. Cümle Yapıları bölümünde formüllendirilen cümleler yapılarına göre sınıflandırılmıştır. Sonuç bölümünde ise bulgular yorumlanarak ulaşılan sonuçlar dikkatlere sunulmuştur. Safahat'ta kullanılan dil birimlerinin seçimi ve dizimi işlevsel açıdan değerlendirilerek ortaya çıkan söylem özellikleri betimlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Mehmet Akif Ersoy, Safahat, Türkçe, Söz Dizimi.

In the study, texts elected from Mehmet Akif Ersoy?s Safahat are examined in terms of syntax through the perspective of functional, and are also tried to determine the functions of language units in syntax, and later sentences in the corpus composed of the versatile texts in the work are classified through the method of structuralist analysis.In Introduction, it is given information both about Safahat forming the corpus of the study and about Mehmet Akif Ersoy that can be interpreted as enunciation agent, firstly. Next, it is discussed about the reasons why this work has been chosen to study. In the chapter called Signing the Concepts, methods for forming concept in Turkish is revealed and examplified in the light of the work. In the chapter of Elements in Basement, basements of noun and verb are examined through the examples in Safahat. In the chapter of Concept Relationships, invalid concept relationships in Safahat are studied in terms of a functional perspective. In the chapter of Relationships of Actant, Complement and Action, the constituent elements of sentence are described in terms of the examples in Safahat. In the chapter of Sentence Structures, formalized sentences are classiffied in terms of their structures. In Conclusion, smptoms are interpreted and results are revealed. As a last, the selection and arrangement of language units used in Safahat are functionally analysed, and the characteristics of the discourse which appear in the work are described.Key Words: Mehmet Akif Ersoy, Safahat, Turkish, Syntax.