2010 Anayasa değişikliği kapsamında Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu

Abstract

Hâkim ve savcılarla ilgili Türkiye'de oluşan tartışmaların büyük bir kısmını, hâkim ve savcıların mensup oldukları kurulların yapısı, yürütme organıyla olan münasebetleri oluşturmaktadır.Bu çalışmada Cumhuriyet tarihinden günümüze kadar olan süreçte bu kurulların nasıl oluştukları, ülkedeki politik ve sosyal olaylardan ne kadar etkilendikleri, demokratik açıdan gelişmiş ülkelerle mukayese edildiğinde ne durumda oldukları irdelenmektedir.Birinci bölümde öncelikle hâkimlik ve savcılık mesleğinin ne olduğu, hâkim ve savcıların hangi teminatlara sahip oldukları hakkında bilgi verildikten sonra yargı bağımsızlığı ve hukuk devleti konusuna da kısaca değinilmektedir. Yine birinci bölümde, Türkiye'deki uygulamalarla kıyaslama yapılması amacıyla, batı demokrasilerinde hâkimler ve savcılarla ilgili kurulların ortaya çıkışları anlatıldıktan sonra Avrupa Birliğinin bazı ülkelerindeki yüksek yargı kurullarından bahsedilmektedir.İkinci bölümde, Türkiye'de hâkim ve savcılarla ilgili kurulların ortaya çıkışları anlatılmakta olup;1961 Anayasası dönemindeki Yüksek Hâkimler Kurulu ve Yüksek Savcılar Kurulu ile 1982 Anayasasının geçerli olduğu dönemde oluşturulan Hâkimler Ve Savcılar Yüksek Kurulundan bahsedilmektedir. Yine ikinci bölümde bazı sivil toplum kuruluşlarının yeni Anayasa önerilerinde, hâkim ve savcılarla ilgili bir Kurulun nasıl olması gerektiği ile ilgili görüşleri de belirtilmektedir.Üçüncü ve son bölümde ise 2010 Anayasa değişikliği ile yapısı değiştirilen Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir.Ayrıca Anayasaların geçerli oldukları dönemlerde hâkim ve savcılarla ilgili oluşan kurulların karşılaştırılmaları da yapılmış olup, tablo şeklinde gösterilmiştir.

The structure of the rules that judges and prosecutors are connected to and their relationship with the executive power constitutes the most part of the debates about the Judges and Prosecutors in Turkey.In this study, the issues such as how these boards come into existence, to what extent they are affected by the political and social incidents in the country, and how they look like when compared to the developed countries, within the period since the history of the republic till today, are analyzed.In the first chapter, after giving information about at first what judgeship and prosecution professions are and which securities and guarantees they have, judicial independence and state of law are mentioned briefly. In first chapter again, after giving information about emergence of councils related to judges and prosecutors in west democracies, high court judge councils in some countries of European Union are mentioned with the aim of comparison of practices in Turkey.In the second chapter, emergence of boards related to judges and prosecutors in Turkey is represented; then Supreme Council of Judges and Supreme Council of Prosecutors in period of 1961 Constitution and Supreme Council of Judges and Public Prosecutors established in period which 1982 Constitution are mentioned. In the second chapter again, related opinions of some non-governmental organizations about how a council of judges and prosecutors should be in their proposal of new Constitution are indicated.In the third and the last chapter, Supreme Council of Judges and Prosecutors whose formation and structure were changed with amendment of 2010 Constitution is analyzed in detail.In addition, comparisons are made about the boards, which were related to judges and prosecutors when the aforementioned Constitutions were valid, and they are shown in charts.