Âsafî Dal Mehmet Çelebi`nin Cezîre-i Mesnevisi (İnceleme-metin)

Abstract

Mevlana yaşadığı dönemden beri öğretileriyle çevresini aydınlatmış, sadece bir dönem değil, tesirini her dönem hissettirmiş mutasavvıf bir şairdir. Bu eserin manalarına vakıf olup bu öğretilerden diğer insanların da istifade etmelerini arzu eden edipler, Mesnevi adlı eseri Türkçe'ye defalarca tercüme etmiş ve bu eser üzerine şerhler yazmışlardır.Âsafî, Cezîre-i Mesnevisi'nin dibacesinde eserini neden otuz bab üzere yazdığını anlatırken bunu talebelerin kolay anlaması için yaptığını ifade eder. Mesnevi'nin hulasasını bilen Mevleviler, önderleri Mevlana'nın da bir şair olması hasebiyle şiire ve şairliğe büyük önem vermişlerdir. Bundan dolayı Mevlevi şairlerin sayısı gittikçe artış göstermiştir. İşte bu şairlerden biri de ?saf? Dal Mehmet Çelebi'dir.Bu çalışma, bugüne kadar Şecaatname adlı eserinden başka bir eserinin olmadığı düşüncesi yaygın olan ?saf?'nin Cez?re-i Mesnevi adlı eseri üzerine yapılmıştır. Mesnevi'nin hala yeni şerhlerinin ortaya çıkması, bu noktada Mesnevi'nin ne kadar çok işlenen ve tesiri çok olan bir eser olduğu dikkate şayan bir husustur.Cezîre-i Mesnevi, müellifin Mevlana'nın Mesnevisi'nden seçtiği beyitleri şerh ettiği bir eserdir. Çalışmada Cezîre-i Mesnevi'nin müellif nüshası, transkripsiyon alfabesiyle Latinize edilmiş; inceleme bölümünde Âsafî'nin hayatı edebi kişiği, dil ve üslubu; eserin biçim ve muhteva özellikleri üzerinde durulmuştur. Metinde okunamayan kelimeler dört nokta ile gösterilmiştir.Anahtar Kelimeler: Mevlana, Mesnevi, Âsafî, Cezîre-i Mesnevi.

Mevlana is a sufi poet whose impact felt on each semester and he also enlightened the others and the periods with his teachings. Literary men who want others to understand the work of Mevlana translated the teachings, Mesnevi, into Turkish and wrote many elucidations about it.In the preamble of Cezire, Âsafî explains why he wrote his teachings in thirty chapter and answers it as he wants youngs to understand it easily. Whirling dervishes who know the summary of Mesnevi, give importance to the poets and poems because of their leader poetness. Because of their leader poetness, the number of the whirling dervishes has been increased. One of them is Âsafî Dal Mehmet Çelebi.This work is about Cezîre-i Mesnevi Literary men think that there is no other work of Âsafî except for Şecaatname. People should pay attention to the summaries of Mesnevi, because it has stil so many copies and comments even today. It is really worth working on it even thousands times again.Cezîre-i Mesnevi is a work which commentor has chosen the parts from Mevlana?s Mesnevi. In this work, the copies of writer?s has been translated with Latin Alphabet. In analyse paragraph, the writer?s life, literary characretistics, language and style, the work?s form and content features has been mentioned. The wordsillegble in the text have been shown with four points.Key words: Mevlana, Mesnevi, Âsafî, Cezîre-i Mesnevi