Kayak sporcularında kişilik özellikler psikolojik beceri ve algılanan stres arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, elit düzeyde kış sporlarıyla ilgilenen Alp Disiplini; Kayak, Snowboard ve Kayaklı Koşu dallarından kayak sporcularında kişilik özellikler psikolojik beceri ve algılanan stres arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu çalışmanın evrenini 2017-2018 sezonunda kış sporları Türkiye Şampiyonasına katılan sporcular, örneklemini ise 274 sporcu oluşturmaktadır. Anketler, 2018 yılı Mart ayı içinde yapılan Kayaklı Koşu, Alp Disiplini ve Snowboard Türkiye Şampiyonalarına katılan sporculara teknik toplantıda gerekli bilgiler verilerek doldurtulmuştur. Araştırmada kullanılan soru formu dört bölümden ve toplam 92 sorudan oluşmaktadır. Birinci bölümde katılımcıların demografik özellikleri, ikinci bölümde Bacanlı ve arkadaşlırı (2009) tarafından geliştirilen kişilik envanteri, üçüncü bölümde Smith ve arkadaşlarının 1995 yılında geliştirdikleri ve 28 ifadeden oluşan psikolojik beceri ölçeği, dördüncü bölümde ise Eskin ve arkadaşlarının 2013 yılında Cohen ve diğerlerinin (1983) çalışmasından Türkçe'ye uyarladıkları 14 ifadeden oluşan stres ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi için SPSS 20.0 paket programından faydalanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilşiki incelenirken ortalamaları alınmış ve korelasyon analizi, demografik özelliklerin belirlenmesinde frekans analizi, cinsiyete ve medeni duruma göre t-testi, çalışılan zaman, yaş ve gelir düzeyine göre tek yönlü varyans analizi (Anova) ve son olarak farklılığın hangi gruplardan kaynaklandığını bulmak için Tukey testi uygulanmıştır. Yapılan analizlerde önem düzeyi p=0.05 olarak kabul edilmiştir.Araştırma verileri incelendiğinde; korelasyon analizi sonuçlarına göre psikolojik beceri türlerinden güven ve başarı motivasyonu ile baskı altında iyi performans göstermenin stresi azalttığı, nevrotizmin ise stresi artırdığı tespit edilmiştir. Ayrıca nevrotizmin, psikolojik becerilerin birçoğu ile olumsuz ve anlamlı ilişkileri tespit edilirken, yumuşak başlılık, dışa dönüklük, deneyimlere açıklık ve sorumluluğun çoğu psikolojik beceri türünü olumlu ve anlamlı olarak etkilediği görülmüştür.

The aim of the study is to reveal the relationship between perceived stress and psychological skills of athletes with different personality traits, engaged in winter sports such as Alpine Skiing, Skiing, Snowboarding and Ski Running in elite level. The target population of the study was created by athletes participating Turkish Winter Sports Championship for 2017-2018 season while the sample of the study was selected by 274 athletes. Surveys were filled by athletes who joined Turkish North Skiing, Alpine Skiing and Snowboard Championships held in March 2018, and necessary information were given to athletes in technical meetings. The questionnaire used in the research consists of four sections and a total of 92 questions. The demographic characteristics of the participants were used in the first section, personality inventory developed by Bacanlı et al. (2009) was used in the second chapter, Athletic Coping Skills Inventory (28 items) by Smith et al. in 1995 was used in the third section, and The Perceived Stress Scale (14 items), adopted into Turkish language by Eskin et al. in 2013, was used in the fourth section. For analyses of the data, SPSS Statistics v20 software package was used. While the relationship between the variables was examined, the mean of variables was calculated, and correlation analysis was used, frequency analysis was used in determining demographic characteristics, t-test was used according to gender and marital status, one-way analysis of variance (ANOVA) was used according to the time, age and income level, and finally Tukey's test was used to find out which groups were the cause of the difference. The p-value=0.05 was considered statistically significant.When the data were analyzed, it was found that performing good performance under pressure with confidence and success motivation, a type of psychological skills, decreased the stress and neuroticism increased the stress. In addition, it was determined that neuroticism has negative and meaningful relationships with many psychological skills, and softness, extraversion, openness to experience and responsibility were found to affect most psychological skill types positively and significantly.