Artvin yöresinde el dokumacılığı

Abstract

Bu çalışmanın amacı, kaybolmaya yüz tutmuş Artvin yöresi el dokumacılığını incelemek, Artvin ve ona bağlı ilçe ve köylerde yapılmış düz dokuma ve kumaşları tespit ve tahlil etmektir. Bu amaçla çalışmada el dokumaları ve onların çeşitleri kısaca özetlenerek, Artvin yöresinde düz dokuma ve kumaşların yapımında kullanılan malzeme, araç ve gereçler, bu dokumaların yapım süreci ile dokumaların genel özellikleri incelenmiştir. Çalışmanın katalog bölümünde tespit ettiğimiz düz dokuma yaygılar ve kumaşların fotoğrafları, onların kompozisyon ve renk özellikleri ile bazı teknik özellikleri verilmiş, dokumada kullanılan motiflerin ve bazı dokumaların tam olarak çizimleri yapılmıştır.İnceleme sonuçlarına göre Artvin yöresi el dokumaları kompozisyon, motif, renk açısından Anadolu ve Orta Asya'da görülen örneklerle ortak özellik göstermektedir. Düz dokuma yaygılarda yakın zamana kadar sadece yün iplikler kullanılırken, günümüzde yün ve pamuk iplikler bir arada kullanılmaktadır. Eskiden doğal boyalar kullanılmaktayken, günümüzde sentetik boyalar ağırlıktadır. Siyah, beyaz, kırmızı, kahverengi, yeşil, mavi ve turuncu en çok kullanılan renklerdir. Artvin yöresi ehram dokumacılığında eskiden yünlü, pamuklu ve ipekli, günümüzde ise ipekli yerine orlon iplikler; keci-leçek bezi öneklerinde ise kara kendir, beyaz kendir, keten iplik, pamuk iplik, floş iplik, simler ve renkli merserize iplikler kullanılmaktadır. Beyaz, kırmızı ve mavi renkler ağırlıktadır.Anahtar Kelimeler: Artvin, Düz Dokuma Yaygı, Mekikli El Dokuması

The aim of this study is to research traditional hand knotting which facing extinction in Artvin and is to determine and analyze plain weaving and fabric in Artvin and its districts and villages. For that purpose, meterials and equipments used in fabrication of plain weaving and fabric and the making-process and its general characteristics are analyzed by summaizing briefly hand weaving and its kinds. Catalogue chapter includes photographs of stated plain weaving rugs and fabrics; some of their composition and color chararacteristics and some technical characteristics and also exact drawings of motives and some fabrics used in contexture.According to research results, There are common characteristics of Artvin hand weavings with the examples in Anatolia and Central Asia in terms of composition, motive and color. While only worst was used in plain weaving rugs lately, nowadays worst and cotton are used together. While natural paints were being used before, now syntehtic dyes are used broadly. Black, white, brown, gren, blue and orange are the commonly used colors. Wool and cotton threads and silk yarns were used in Ehram weaving in Artvin before; however syntehtic fibre is used instead of silk today; and black cannibas, white cannibas, linen , cotton , floss and silvery and colored mercerized threads are used in the examples of ?keji-lechek? fabric. White, red and blue are the commonly used colors.Key Words: Artvin, Flat Wowen Rugs, Hand Weaving with Shuttle